Một ngày cuối tháng 6/2017, những kẻ lừa đảo từ khắp nơi trên thế giới tập trung cho một cuộc họp tại một nhà ga xe lửa đã được tân trang từ thế kỷ XIX tại Berlin, theo Bloomberg.

Những sản phẩm quảng cáo phổ biến nhất đều có mặt: thực đơn ăn kiêng kỳ diệu, thuốc tạo cơ bắp, tăng cường trí não, tăng cường bản lĩnh đàn ông. Các công ty dạng “bạn đã trúng một chiếc iPhone” thậm chí có gian hàng trưng bày, còn công ty dạng “máy tính của bạn có thể bị nhiễm virus” gửi nhân viên bán hàng đến.

Họ gặp mặt hàng nghìn nhà tiếp thị trực tuyến - những người trung gian mua quảng cáo trực tuyến, chạy chiến dịch và kiếm hoa hồng cho mỗi sản phẩm bán ra. Những người này quảng cáo trên Amazon, eBay nhưng cũng đứng sau hàng loạt chiến dịch bẩn, gây ô nhiễm Facebook, Instagram, Twitter và phần còn lại của mạng Internet.

Những nhà tiếp thị hàng đầu này - phần lớn là thanh niên trẻ tuổi - tập hợp vài lần một năm để bàn bạc về kế hoạch mới nhất và mẹo để lách luật trên mạng xã hội và các nền tảng tìm kiếm.

Hội nghị Berlin được tổ chức bởi một diễn đàn trực tuyến có tên gọi Stack That Money, nhưng một người lạ nào đó có thể tham dự nếu họ được bảo trợ bởi Facebook. Nhân viên bán hàng của Facebook đóng vai trò là MC của chương trình. Sau buổi gặp mặt, các đại diện của Facebook sẽ bay thẳng tới Ibiza trên một chiếc máy bay do Stack That Money thuê để tổ chức tiệc tùng với các các “đại lý” hàng đầu.

Thật khó để tin Facebook tiếp tay cho các nhà quảng cáo bất chính, vì họ bị giám sát kỹ lưỡng bởi các nhà lập pháp và truyền thông sau khi phát hiện người Nga sử dụng nền tảng này để gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, theo Bloomberg.

Về lý thuyết, hội nghị tại Berlin được tổ chức dành cho các nhà tiếp thị nhưng thành phần tham dự rất rộng mở. Một số người thậm chí công khai chia sẻ với nhau về “farmin”, một dịch vụ bán tài khoản giả mạo trên Facebook.

Nếu danh tính của bạn được xác nhận, những nhà tiếp thị này sẽ vui vẻ tiết lộ về thủ thuật của họ. Chia sẻ với phóng viên của Bloomberg, họ nói rằng Facebook đã cách mạng hóa việc lừa đảo. Công ty này xây dựng công cụ với hàng tá dữ liệu của người dùng, biến nó thành nền tảng để các thương hiệu lớn sử dụng, thậm chí chiếm đoạt.

Thuật toán nhắm vào người dùng của Facebook rất mạnh mẽ. “Đối tác” của họ thậm chí không cần làm gì cả vì Facebook đã tự động làm thay họ.

Khi được hỏi ai là người đứng đầu cuộc chơi này, tất cả các đại lý đồng loạt đề cửa một người. Người này bản thân cũng là một nhà tiếp thị, trước khi ông ta tạo ra phần mềm có tên Voluum - công cụ để theo dõi chiến dịch của họ, đánh bại hệ thống phòng thủ của mạng lưới quảng cáo và làm giàu cho họ. Tên ông ta là Robert Gryn.

Gryn xuất hiện tại nhà ga Berlin như một người nổi tiếng, mặc bộ đồ màu xám, đeo đồng hồ bằng vàng bóng loáng và kính mắt gọng vàng. Người này bị kéo đi bởi một tay quay phim và nhiều người lạ mặt chạy đến ôm hôn.

Vài năm trước, Gryn chỉ là một người dùng bình thường trên Stack That Money. Hiện tại, ông ta (31 tuổi) là một trong những người giàu nhất tại Ba Lan, với khối tài sản ước tính khoảng 180 triệu USD (theo Forbes). Trên Instagram, gã đăng những tấm ảnh bay bằng máy bay riêng, câu cá ngoài biển.

Năm ngoái, ông này lên trang bìa tạp chí tài chính Puls Biznesu với mặt, cổ và tai toàn đồ trang trí bằng vàng. Gã có xương má nổi bật, bắp và cánh tay to khỏe và nụ cười thực dụng.

“Tôi là Robert Gryn, và khi không muốn chơi game hoặc cố gắng phát triển một start-up tỷ USD, tôi muốn sống một cách trọn vẹn nhất”, ông nói trước camera trong đoạn trailer cho phần vlog của mình.

Nói với phóng viên điều tra của Bloomberg, Gryn thừa nhận đã quá mệt mỏi vì bị chú ý. Việc sở hữu nhiều tiền khiến gã nhận ra chủ nghĩa duy vật không hoàn hảo. “Cuộc sống giống như một trò chơi đẹp nhất”, ông nói, nhấp một ly bia dưới ánh mặt trời, nói thứ tiếng Anh không đúng giọng Anh học từ trường quốc tế. “Tiền chỉ là điểm số cao”.

Gryn ước tính rằng những người sử dụng phần mềm theo dõi của mình đặt khoảng 400 triệu USD quảng cáo mỗi năm trên Facebook và 1,3 tỷ USD ở những nơi khác. Không chỉ các nhà tiếp thị nghĩ ông là nhân vật quan trọng. Hồi tháng 6, ngay trước hội nghị Berlin, Giám đốc phụ trách chống lại quảng cáo bẩn của Facebook là Rob Leathern đã mời ông đến văn phòng tại London để giải thích về thủ thuật mới nhất của các nhà tiếp thị.

Quá trình cơ bản không phức tạp. Ví dụ, một nhà sản xuất thuốc giảm cân muốn bán được 100 USD mỗi tháng mà không quan tâm đến quá trình. Họ tìm đến một người trung gian, được gọi là mạng lưới liên kết, cam kết trả khoản hoa hồng 60 USD cho mỗi lượt đăng ký. Mạng lưới này truyền đạt lại thông điệp đến nhà tiếp thị, người sẽ thiết kế quảng cáo, và trả tiền để đặt chúng trên Facebook và những nơi khác với hy vọng kiếm được tiền hoa hồng.

Sự hợp tác này có rủi ro bởi nhà tiếp thị phải trả tiền chạy quảng cáo mà không biết kế quả ra sao. Tuy nhiên, chỉ cần một lượng nhỏ người xem quảng cáo trở thành khách hàng, lợi nhuận sẽ rất lớn.

Ngoài ra, Facebook sẽ loại bỏ tính năng cho phép người dùng tìm kiếm các trang cá nhân bằng số điện thoại hay email cá nhân, với lý do kẻ gian đã lợi dụng điều này để đánh cắp thông tin.

Ông Schroepfer viết: "Trước quy mô và tính chất phức tạp của vụ việc như chúng tôi đã chứng kiến, chúng tôi tin rằng đại đa số người dùng Facebook hoàn toàn có thể bị đánh cắp dữ liệu bằng cách này. Vì vậy, chúng tôi sẽ vô hiệu hóa tính năng tìm kiếm qua số điện thoại và email cá nhân".

Trong một diễn biến liên quan, CEO Facebook Mark Zuckerberg đã đồng ý điều trần trước cả Thượng viện lẫn Hạ viện Mỹ vào hai ngày 10-11/4 tới để nói về "việc sử dụng và bảo vệ dữ liệu người dùng của công ty". Mark cũng sẽ là nhân chứng duy nhất trong cả 2 buổi điều trần.

Sau khi bê bối rò rỉ thông tin người dùng Cambridge Analytica bị phanh phui, Facebook đã liên tục phải hứng những cơn bão chỉ trích của người dùng và giới truyền thông. Giá cổ phiếu của công ty liên tục sụt giảm, người dùng kêu gọi nhau "tẩy chay" nền tảng mạng xã hội lớn nhất thế giới. Facebook đang rất nỗ lực để khắc phục hậu quả bằng những sự thay đổi về chính sách cũng như điều khoản dịch vụ, tuy nhiên, chính Mark Zuckerberg cũng đã thừa nhận, việc "dọn dẹp" nền tảng có thể mất đến nhiều năm trời.

Hôm thứ 3 vừa Apple đã trả cho VirnetX Holding Corp 502,6 triệu USD để bồi thường thiệt hại, vì đã sử dụng trái phép các công nghệ bảo mật internet của hãng trong các ứng dụng bao gồm cả tính năng gọi video FaceTime, theo báo Bloomberg.

Đây là kết quả của vụ kiện tụng kéo dài 6 năm trời giữa Apple và VirnetX - một công ty kiếm tiền chủ yếu vào việc cấp bằng sáng tạo công nghệ qua internet. Trước đó, vào năm 2010 công ty này đã từng đâm đơn kiện Apple sử dụng 4 bằng sáng chế của họ mà không được cấp phép để tạo ra các tính năng của iOS như FaceTime và iMessage.

Vào năm 2012, Apple đã từng mất một khoản tiền trị giá 368,2 triệu USD cho VirnetX mặc dù vụ án vẫn đang được tiếp diễn và đang có khả năng tái thẩm cũng như tranh chấp bổ sung.

Bên cạnh các cửa hàng kinh doanh vừa và nhỏ, các doanh nghiệp sản xuất và bán lẻ với quy mô tầm trung và lớn cũng sử dụng công cụ Harafunnel như Bitis, The Coffee House, chuỗi cửa hàng Juno, hệ thống thẫm mỹ viện Ngọc Dung…

Theo ông Huỳnh Lâm Hồ - CEO Haravan - hiện ở Đông Nam Á chỉ có vài doanh nghiệp cung cấp nền tảng này do yêu cầu khắt khe từ Facebook, tuy nhiên số lượng người đăng ký sử dụng của họ đang dừng ở mức vài trăm.