Vấn đề là làm thế nào để hiện thực ý kiến đó của Thủ tướng?

Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt ra một số yêu cầu đối với ngành giáo dục mà nhiệm vụ hàng đầu là “học thật, thi thật và nhân tài thật”.

Vấn đề ‘Học thật, thi thật, nhân tài thật’ đã được đặt ra cho ngành giáo dục trong một thời gian dài. Ngay từ năm 1981, tại lễ kỷ niệm 35 năm thành lập ngành sư phạm, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “Phải xây dựng trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò, dạy ra dạy, học ra học.”. Năm 2006, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo ngành giáo dục khắc phục hiện tượng để ‘học sinh ngồi nhầm lớp”.

Trong cuộc trả lời chất vấn của Quốc hội ngày 25/11/2006, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân thẳng thắn: “Nếu muốn các em có động lực học tập để làm người, để có tri thức, nhân cách, kỹ năng, để học được một nghề thì khi các em chưa đạt được kết quả, ta phải nói là các em chưa đạt và tạo điều kiện cho các em học thêm, học lại”. Đáng tiếc là mục tiêu này đã bị chìm ngập mà nói đúng hơn là bị lãng quên trong bộn bề những công việc của ngành như xây dựng chương trình mới, viết sách giáo khoa mới, đưa tiếng Anh vào chương trình tiểu học, thi trắc nghiệm, v.v.

Thêm vào đó, trào lưu Tân tự do (Neoliberalism) coi giáo dục là một loại hàng hóa của phương Tây đã lan vào nước ta qua quá trình toàn cầu hóa và ảnh hưởng không nhỏ đến tư duy, cách làm và chính sách giáo dục cũng như mong muốn của học sinh và phụ huynh dẫn đến những  tác động tiêu cực không mong muốn đến mục tiêu "Học thật, thi thật, nhân tài thật". 

Giáo dục là một hệ thống phức hợp gắn kết với nhiều hệ thống khác như kinh tế, văn hóa, xã hội và chính trị. Trong hệ thống giáo dục lại có nhiều ‘tiểu hệ thống’ người dạy, người học, nhà trường, phụ huynh, người sử dụng sản phẩm giáo dục. Bản thân mỗi tiểu hệ thống đó lại là một hệ thống phức hợp với những lợi ích và mong muốn thường xung khắc với nhau. Các hệ thống này kể cả các tiểu hệ thống trong hệ thống giáo dục lại không ổn định mà luôn biến động.

Chính vì vậy, khác với cách nghĩ lâu nay của chúng ta, quan hệ giữa can thiệp hay đổi mới giáo dục với kết quả giáo dục luôn mang tính phi tuyến. Ví dụ, không phải cứ đổi mới chương trình giáo dục hay sách giáo khoa là chất lượng giáo dục sẽ tự khắc tốt lên; không phải cứ tăng lương cho giáo viên là chất lượng dạy sẽ tự nhiên tốt lên. Vậy thì chúng ta phải chọn can thiệp vào khâu cơ bản nhất (điều kiện ban đầu) trong hệ thống phức hợp đó để kết quả mong muốn hiện khởi.

Điều kiện ban đầu đó hay khâu đột phá của giáo dục nước ta đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ ra một cách chính xác. Vấn đề còn lại là làm thế nào để tác động tích cực vào điều kiện ban đầu đó và đây là cả một con đường dài cần vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Học thật là học cách học để khám phá thế giới.

Trước hết, học thật có thể hiểu một cách ngắn gọn là có mục đích học tập thật. Có mục đích học tập thật sẽ có động lực học tập thật và có khả năng tìm ra cách học thật. Mục đích đó chính là học để khám phá và phát triển bản thân để trở thành người có ích cho cộng đồng và cho xã hội chứ không phải học để lấy điểm thi cao hay bằng cấp.

Để học thật người học phải được hướng dẫn các kỹ năng kết nối các dữ liệu, khái niệm hay các nội dung lại với nhau để suy luận, đặt câu hỏi hay các giả thuyết, đưa ra ý kiến đánh giá và  nhận xét cá nhân về những nội dung đó, từ đó xây dựng cho cá nhân một cách hiểu vấn đề mới. Mặc dù việc ghi nhớ máy móc kiến thức vẫn cần thiết ở một chừng mực nào đó đối với từng cấp học nhưng học thật không thể chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ dữ liệu hay thông tin. Nói một cách ngắn gọn học thật là học cách học để khám phá thế giới.

Thi thật có thể được hiểu là kết quả thi phản ánh tương đối trung thựckhông những năng lực hiện tại và còn bộc lộ những năng lực tiềm ẩn của cá nhân học sinh để học sinh, giáo viên và phụ huynh thấy được tiềm năng cũng như những hạn chế của mỗi cá nhân người học từ đó đưa ra những can thiệp giáo dục phù hợp.

Như vậy, thi thật không chỉ hạn chế ở khâu thi cử nghiêm túc mặc dù đây là nguyên tắc quan trọng mà là ở phương pháp đánh giá, phương pháp phân tích kết quả bài thi và chất lượng đề thi. Cái khó trong kiểm tra đánh giá là mỗi người học là một hệ thống phức hợp chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như các yếu tố di truyền, giáo dục gia đình, quan hệ xã hội, sự trải nghiệm cuộc sống do đó mỗi cá nhân có cách tiếp cận vấn đề khác nhau và mức độ tiến bộ trong học tập khác nhau. Làm sao bài thi giúp từng cá nhân người học bộc lộ được khả năng sáng tạo của họ và những mặt hạn chế của họ để họ với sự giúp đỡ của giáo viên tìm ra những phương thức khắc phục những hạn chế đó.

Ví dụ, đề thi có thể đặt dưới dạng nêu các vấn đề cho học sinh tự chọn một trong những vấn đề đã cho theo sở trường của họ và vận dụng kiến thức của nhiều môn học kể cả kiến thức họ tích lũy được qua thực tế cuộc sống để đưa ra các giải pháp cho vấn đề họ chọn. Ngoài việc cải tiến phương pháp đánh giá kết quả học tập, các nhà quản lý giáo dục cũng nên tính đến việc bỏ hoặc cải tiến những cuộc thi gây bão trong dư luận và phản cảm với người học mà không giúp nâng cao chất lượng giáo dục như thi học sinh giỏi quốc gia hay thu sáng tạo khoa học kỹ thuật. 

Nhân tài thật là những cá nhân có những năng lực xuất chúngthể hiện ở khả năng đưa ra được những ý tưởng hay các giải pháp sáng tạo chưa hề có cho những vấn đề thực tế của cuộc sống. Tài năng không thể được đánh giá bằng điểm số cao qua các kỳ thi chuẩn. Trong lịch sử loài người hiếm có nhân tài nào có điểm số cao trong các kỳ thì khi đang đi học dù là ở phổ thông hay đại học.

Ba yếu tố "học thật, thi thật, nhân tài thật"có quan hệ hữu cơ với nhau, trong đó thi thật giữ vai trò điều phối hai yếu tố còn lại.

Trong giáo dục, thi không những có tác động lan tỏa ngược trở lại (washback) ảnh hưởng đến cách dạy và cách học mà còn có tác động lan tỏa về phía trước (washforward), dẫn dắt cách dạy và cách học. Một khi thi thật nó sẽ giúp cho học sinh, giáo viên và phụ huynh có quan niệm đúng đắn hơn về việc học từ đó khuyến khích cách học thật và cách dạy hỗ trợ việc học thật. Thi thật do vậy cũng đưa ra những chỉ số chính xác hơn về nhân tài thật. Thi thật cũng tự động khuyến khích sự sáng tạo của giáo viên tìm ra những cách dạy mới phù hợp với từng đối tượng người học và hạn chế tới mức thấp nhất tình trạng dạy thêm, học thêm vốn là một vấn đề đau đầu đối với ngành giáo dục.

Giáo dục là để chuẩn bị cho tương lai nhưng trong thế giới ngày nay không ai có thể đưa ra một dự báo chính xác về tương lai. Do vậy, "Học thật - thi thật - nhân tài thật"là cái neo để chúng ta đối diện với một tương lai luôn biến đổi khó lường.

Để " có "Học thật - thi thật - nhân tài thật", cần tạo ra một hệ sinh thái giáo dục phù hợp qua các công cụ chính sách. Hệ sinh thái đó tạo điều kiện cho cả người học và người dạy được thể hiện sự khác biệt của mình thay vì phải chịu sự áp đặt theo kiểu mọi người cùng mặc một cỡ áo và được trang bị trí tuệ cảm xúc - xã hội vốn là những phẩm chất tạo hóa ban tặng riêng cho con người.

Hệ sinh thái đó mở ra con đường để mỗi cá nhân đạt được mục tiêu học suốt đời theo khả năng và mục đích của mình, hài lòng, hạnh phúc và thể trạng tinh thần, trí tuệ và cảm xúc tốt (wellbeing) và cơ hội đóng góp cho xã hội, cho dân tộc, cho đất nước. Đây cũng chính là mục tiêu cao nhất của "Học thật - Thi thật - Nhân tài thật".

Lê Văn Canh (Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội)

Theo bạn cần phải làm gì để thúc đẩy việc học thật, thi thật, nhân tài thật trong giáo dục hiện nay? Ý kiến chia sẻ xin gửi tới địa chỉ: [email protected]. Trân trọng cảm ơn các bạn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Bộ GD-ĐT

Làm việc với Bộ GD-ĐT, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phải bắt đầu từ hoàn thiện thể chế, đây là việc phải làm và không ai làm thay được Bộ.

Những phát biểu của Simeone giống như sự phủ nhận về vấn nạn mà cả thế giới lên án.

"Đúng, ở Tây Ban Nha có nạn phân biệt chủng tộc. Và việc phủ nhận điều đó làm trầm trọng thêm vấn đề, giống như sự thờ ơ, thiếu mạnh mẽ, khi cần lên án nó", nhà báo và nhà nữ quyền Gemma Herrero lên án phản ứng của Simeone.

Sự thờ ơ của Simeone đã biến khán đài Wanda Metropolitano thành "nỗi hổ thẹn, sự ghê tởm vô hạn"như miêu tả của Gemma Herrero. Ngay từ trước cửa sân vận động cho đến những giây cuối trên khán đài là cuộc tấn công không ngừng nhắm vào Vinicius.

Dưới bầu không khí nặng nề của Wanda Metropolitan, với những lời xúc phạm phân biệt chủng tộc ghê tởm hướng về Vinicius trong suốt trận đấu, Real Madrid cũng khiêu vũ.

Các CĐV Colchoneros tấn công Vinicius từ khán đài, và những cầu thủ của Diego Simeone không ngừng tấn công anh trên sân cỏ. Đội chủ nhà phạm lỗi tổng cộng 6 lần với cầu thủ người Brazil để ngăn cản anh.

Atletico tập trung quá nhiều vào Vinicius, người không ngừng nhảy múa với thứ bóng đá theo phong cách riêng của mình giữa những lời xúc phạm, để rồi họ quên rằng Real Madrid vẫn còn những gương mặt đặc biệt khác.

Rodrygo cho thấy anh là giải pháp thay thế tốt nhất cho Karim Benzema bằng lối đá rộng và sự thông minh. Anh lùi xuống rất sâu để tham gia làm bóng, phối hợp với Tchouameni rồi xâm nhập vòng cấm ghi bàn bằng cú đá rất quyết đoán.

Điệu samba bừng lên sau khoảnh khắc Rodrygoghi bàn mở tỷ số. Đây là bàn thứ 3 của anh sau 4 trận ở La Liga, so với chỉ 4 bàn trong 33 trận mùa trước.

Sau đó, đến lượt Vinicius khiêu vũ, khi bật tường với Luka Modric rồi băng đi như một mũi tên xé gió. Bất chấp Marcos Llorente nỗ lực tác động, anh vẫn dứt điểm đập cột dọc. Trong lúc các cầu thủ Atletico chưa hoàn hồn, Federico Valverde có mặt ghi bàn.

Valverde tiếp tục cho thấy hình ảnh một thủ lĩnh tương lai của Real Madrid, khi có trận thứ 3 liên tiếp lập công. Cầu thủ người Uruguay đã có 4 bàn sau 9 trận mùa này, thành tích tốt nhất trong một mùa bóng của anh kể từ khi đến Tây Ban Nha năm 2016.

Vũ điệu Real Madrid

Atletico bị chi phối rất nhiều về mặt tâm lý bởi trận derby Madrid. Simeone cho Griezmann đá chính, dù trước đó chỉ có thói quen tung anh vào sân từ phút 63 để tránh việc phải trả cho Barca 40 triệu euro nếu cầu thủ người Pháp đạt 40% số phút thi đấu của cả đội.

Sau khởi đầu không tốt ở La Liga lẫn Champions League, Atletico muốn thắng derby bằng mọi cách, kể cả theo khía cạnh xấu xí nhất.

Ngược lại, Real Madridhầu như không quan tâm rằng đối thủ của họ là Atletico đang gồng mình tìm kiếm chiến thắng.

Real Madrid trình diễn thứ bóng đá vượt trội so với Atletico. Ngoài 2 bàn thắng, các học trò HLV Carlo Ancelotti trình diễn những pha bóng đẹp mắt.

Ngay cả khi Mario Hermoso vào sân từ ghế dự bị và ghi bàn rút ngắn tỷ số (sau đó nhận 2 thẻ vàng liên tiếp và bị truất quyền thi đấu), Real Madrid vẫn tỉnh táo trong việc kiểm soát thế trận.

Trong đội hình mà Ancelotti bố trí, Kroos và Modric là những linh hồn triển khai bóng. Đồng thời, tốc độ cùng khả năng di chuyển của Vinicius, Valverde và Rodrygo mang đến nhiều sự biến hóa.

Tất nhiên, trong thế trận mà Real Madrid chủ động hơn, không thể quên vai trò của Aurelien Tchouameni. Cầu thủ người Pháp thay thế hoàn hảo cho Casemiro - người vẫn chưa tìm thấy chỗ đứng trong đội hình MU, sau thương vụ ồn ào vào giai đoạn cuối kỳ chuyển nhượng mùa hè.

Tchouameni giúp duy trì sự cân bằng trong lối chơi. Chính anh, với pha bấm bóng đẳng cấp, loại bỏ một rừng cầu thủ Atletico để Rodrygo ghi bàn.

Real Madrid đang lao đi không phanh. Lần đầu tiên kể từ 1968, đội bóng Hoàng gia Tây Ban Nha khởi đầu mùa giải với chuỗi 9 chiến thắng liên tiếp.

Thầy trò Ancelotti chỉ còn cách 2 trận so với kỷ lục 11 trận toàn thắng trong lịch sử 120 năm của CLB. Lịch thi đấu sau giai đoạn nghỉ nhường chỗ cho các ĐTQG tranh tài đang ủng hộ họ: gặp Osasuna (sân nhà), Shakhtar (sân nhà) và Getafe (sân khách).

Đả bại Atletico, Real Madrid đòi lại ngôi đầu từ tay Barca

Đồn Biên phòng Hướng Lập (huyện Hướng Hóa) trao quà hỗ trợ cho các trường học. Những bộ bàn ghế mới được trang bị cho lớp học.

Như tại Trường Tiểu học và Trung học cơ sở xã Hướng Việt, trong đêm 17/10, một đợt lũ ống cuốn theo bùn đất đã ập vào trường khiến cho ngôi trường này phải tạm dừng việc dạy và học trong 1 tháng. Nhiều thiết bị máy móc, bàn ghế học sinh bị hư hỏng nặng nề.

Trước thực trạng các trường học thiếu cơ sở vật chất để ổn định việc dạy học, thời gian qua, nhiều đoàn thiện nguyện, trong đó có báo VietNamNet đã trực tiếp về huyện Hướng Hóa để chung tay giúp đỡ người dân và các trường học nơi đây.

Đại diện Đồn Biên phòng Hướng Lập trao quà cho Trường mầm non Hướng Việt.

Cùng chung tay kêu gọi hỗ trợ các trường học trên địa bàn huyện Hướng Hóa, trong sáng nay (19/11), Đồn Biên phòng Hướng Lập kết nối với các nhà hảo tâm tặng 54 bộ bàn ghế học sinh, 02 bộ bàn làm việc của giáo viên, 02 tủ đựng hồ sơ giáo viên, 01 bộ máy vi tính, 50 bộ SGK lớp 1 cho Trường Phổ thông dân tộc bán trú, TH&THCS Hướng Lập.

Ngoài ra, Đồn Biên phòng Hướng Lập cũng trao 40 triệu đồng cho 2 trường mầm non, 2 trường TH&THCS trên địa bàn 2 xã Hướng Việt, Hướng Lập. Tổng giá trị đợt hỗ trợ lần này là 140 triệu đồng.

Thầy Nguyễn Đình Nghĩa – Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú, TH&THCS Hướng Lập cho biết, do mưa lũ kéo dài, nước sông lên cao đột ngột nên từ ngày 8/9 nước đã tràn vào hai điểm trường khiến nhiều cơ sở vật chất bị hư hỏng.

Trước thực trạng trên, nhà trường đã chủ động cho học sinh nghỉ học để đảm bảo an toàn tính mạng, đồng thời tập trung các phương án phòng chống mưa lũ, sạt lở đất, chú trọng bảo về tài sản, thiết bị dạy học, sách vở học sinh…, trong các đợt mưa lũ vừa qua nhà trường dự tính thiệt hại 260 triệu đồng.

“Việc hỗ trợ kịp thời của các nhà hảo tâm, đặc biệt là chính quyền địa phương và Đồn Biên phòng Hướng Lập đã góp phần giúp nhà trường đẩy nhanh tiến độ khắc phục lũ lụt, sớm đón học sinh trở lại trường. Dù còn nhiều khó khăn, nhưng tập thể cán bộ, giáo viên nỗ lực hết mình để nhanh chóng ổn định công tác dạy và học” – thầy Nghĩa nói.

Lê Minh

Bùn ngập nửa mét, gần 5.000 học sinh Quảng Trị chưa thể đi học

Sau gần 3 tuần hứng chịu liên tiếp nhiều đợt mưa lũ, hiện có hàng chục trường học trên địa bàn tỉnh Quảng Trị vẫn chưa thể cho học sinh quay trở lại trường, do các lớp học bị bùn đất phủ dày.