Cụ thể, theo số liệu của Tổ chức dữ liệu Y tế toàn cầu IMS/IQVIA về so sánh giá thuốc biệt dược gốc sử dụng nhiều nhất tại các nước Đông Nam Á (ASEAN), cụ thể: Trong quý II năm 2016, đối với nhóm thuốc trị bệnh đái tháo đường: giá thuốc biệt dược gốc tại Việt Nam thấp hơn so với giá trung bình nhóm thuốc này của các nước ASEAN (chỉ bằng 0,9 lần giá thuốc trung bình tại các nước ASEAN), trong khi đó tại Thái Lan và Philippine thì đều cao hơn giá trung bình từ 1,31 đến 1,4 lần.

Đối với các thuốc generic sử dụng nhiều nhất tại các nước ASEAN cũng cho thấy, giá nhóm thuốc trị bệnh đái tháo đường của Việt Nam chỉ bằng 0,56 lần so với giá trung bình của các nước ASEAN, trong khi đó tại Singapore, Philippine, Thái Lan và Indonesia cao hơn từ 1,54 đến 11,02 lần.

Để có được điều nay, nhiều năm qua, ngành y tế đã tích cực áp dụng nhiều biện pháp để quản lý giá thuốc.

Kết hợp nhiều biện pháp quản lý giá thuốc đã giúp giá thuốc ở Việt Nam có mức thấp trong khu vực

Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cho biết, Cục đã phối hợp xây dựng nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác quản lý giá thuốc: Luật Dược 2016, Nghị định 54/2017/NĐ-CP ngày 08/5/2017, Nghị định số 155/2018/NĐ-CP ngày 12/11/2018 và các Thông tư liên quan đến đấu thầu thuốc: Thông tư số 11/2016/TT-BYT ngày 11/5/2016 sau đó được thay thế bằng Thông tư số 15/2019/TT-BYT ngày 11/7/2019 quy định việc đấu thầu mua thuốc tại các cơ sở y tế công lập, Thông tư số 09/2016/TT-BYT ban hành danh mục thuốc đấu thầu, danh mục thuốc đấu thầu tập trung, danh mục thuốc áp dụng hình thức đàm phán giá, Thông tư số 10/2016/TT-BYT ngày 05/5/2016 sau đó được thay thế bằng Thông tư số 03/2019/TT-BYT ngày 28/3/2019 ban hành danh mục thuốc trong nước đáp ứng nhu cầu điều trị giá thuốc và khả năng cung cấp.

Trên cơ sở các quy định về quản lý giá thuốc và đấu thầu thuốc tại các văn bản nêu trên, Cục Quản lý Dược phối hợp chặt chẽ với Vụ Kế hoạch Tài chính - Bộ Y tế, Cục Quản lý Giá - Bộ Tài chính, Vụ Thị trường trong nước - Bộ Công thương đã triển khai các giải pháp đồng bộ, vì vậy về cơ bản trong những năm vừa qua giá thuốc được bình ổn, tiết kiệm ngân sách cho quỹ bảo hiểm y tế.

Về các biện pháp cụ thể, theo Điều 107, Luật Dược 2016 chỉ rõ có 7 biện pháp chính:

1. Đấu thầu thuốc dự trữ quốc gia theo quy định của Luật Đấu thầu và pháp luật về dự trữ quốc gia; đấu thầu thuốc mua từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, quỹ bảo hiểm y tế, nguồn thu từ dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và các nguồn thu hợp pháp khác của cơ sở y tế công lập theo quy định của Luật đấu thầu, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Đấu thầu hoặc đặt hàng hoặc giao kế hoạch đối với thuốc phục vụ chương trình Mục tiêu quốc gia, quốc phòng, an ninh, phòng, chống dịch bệnh, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa theo quy định của pháp luật về cung ứng dịch vụ, sản phẩm công ích.

3. Kê khai giá thuốc trước khi lưu hành trên thị trường và kê khai lại khi thay đổi giá thuốc đã kê khai.

4. Niêm yết giá bán buôn, bán lẻ thuốc bằng đồng Việt Nam tại nơi giao dịch hoặc nơi bán thuốc của cơ sở kinh doanh dược; in, ghi hoặc dán giá bán lẻ trên bao bì chứa đựng thuốc hoặc bao bì ngoài của thuốc; thông báo công khai trên bảng, trên giấy hoặc bằng các hình thức khác.

5. Thực hiện các biện pháp bình ổn giá thuốc theo quy định của Luật giá đối với thuốc thuộc Danh Mục thuốc thiết yếu khi có biến động bất thường về giá hoặc mặt bằng giá biến động ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế - xã hội.

6. Thực hiện hình thức đàm phán giá đối với gói thầu mua thuốc, dược liệu chỉ có từ 01 đến 02 nhà sản xuất, thuốc biệt dược gốc, thuốc hiếm, thuốc trong thời gian còn bản quyền, thuốc có hàm lượng không phổ biến và trường hợp đặc thù khác.

7. Quy định thặng số bán lẻ tối đa đối với thuốc bán tại cơ sở bán lẻ thuốc trong khuôn viên cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Có thể thấy, trong 5 năm trở lại đây, hoạt động đấu thầu thuốc tập trung đã phát huy hiệu quả, giúp ngân sách tiết kiệm nhiều chi phí. Theo thống kê kết quả trúng thầu của các Sở y tế, bệnh viện và viện có giường bệnh trực thuộc Bộ, trị giá tiền mua thuốc đã tiết giảm được 35,5% so với quy định cũ.

Đối với thuốc biệt dược gốc, thuốc còn bảo hộ và những thuốc có nguy cơ độc quyền có 1-2 cơ sở sản xuất, thực hiện cơ chế quản lý giá thuốc bằng hình thức đàm phán giá thuốc theo quy định Luật đấu thầu năm 2013 và Luật dược năm 2016. Năm 2018, Hội đồng đàm phán giá thuốc - Bộ Y tế triển khai đàm phán giá đối với 04 biệt dược gốc sử dụng cho nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh năm 2019 và năm 2020 đã giảm 551 tỷ đồng.

Minh Thư

Tương tự, nữ điều dưỡng tại Bệnh viện Thành phố Thủ Đức chỉ tốn khoảng 30 giây để kiểm tra dịch truyền cho một bệnh nhân ung thư vú. Liều lượng, tên thuốc, ngày giờ truyền đều hiện lên trên màn hình máy tính, không còn phải giở từng trang hồ sơ rồi dò tìm loại thuốc đã truyền như trước kia.

Theo bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ, kể từ khi áp dụng hồ sơ bệnh án điện tử, bác sĩ và điều dưỡng đều tiết kiệm 30 - 40% công sức. “Nếu lưu trữ bằng hồ sơ giấy, khối lượng giấy tờ sẽ vô cùng lớn, phải tìm kiếm khá vất vả. Với hồ sơ bệnh án điện tử kết nối truyền dữ liệu qua mạng Internet, kể cả khi ở nhà, tôi vẫn có thể theo dõi kết quả chụp chiếu của bệnh nhân”, ông Vũ nói.

Bệnh viện Thành phố Thủ Đức là bệnh viện đầu tiên trên cả nước ứng dụng hồ sơ bệnh án điện tử.

Bác sĩ Vũ Trí Thanh, Phó Giám đốc điều hành Bệnh viện Thành phố Thủ Đức cho biết, bệnh viện đã số hóa toàn bộ hồ sơ bệnh án giấy từ năm 2015 trở về trước. Đồng thời, tích hợp vào phần mềm trên 6.000 hồ sơ giấy đã được scan bằng máy chuyên dụng.

“Việc lưu trữ điện tử đảm bảo lâu dài, an toàn, tiết kiệm diện tích kho tài liệu giấy, phục vụ công tác thống kê, báo cáo, nghiên cứu khoa học, dự báo rất hiệu quả”, bác sĩ Thanh nhận định.

Kết quả khảo sát nhanh ý kiến các bác sĩ và điều dưỡng tại Bệnh viện Thành phố Thủ Đức cho thấy, thời gian làm hồ sơ bệnh án điện tử giảm 12 phút so với việc làm bệnh án giấy. Bên cạnh đó, 88% người được khảo sát ủng hộ việc sử dụng hồ sơ bệnh án điện tử.

Y tế thông minh đang thông suốt

Bệnh viện Nhi đồng 1 là một trong những cơ sở y tế đầu tiên ở Thành phố Hồ Chí Minh triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh. Mỗi ngày, bệnh viện tiếp nhận từ 5.000 - 6.000 lượt ngoại trú. Bệnh nhân nội trú khoảng 1.500 ca.

Trước áp lực đó, việc vận hành bệnh viện vẫn đạt hiệu quả, chất lượng nhờ triển khai nhiều ứng dụng công nghệ.

Tiến sĩ - Bác sĩ Ngô Ngọc Quang Minh, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 lấy ví dụ, phần mềm giám sát kê đơn thuốc đã hỗ trợ rất tốt cho các bác sĩ khoảng 10 năm qua. Phần mềm sẽ nhắc nhở về các yếu tố chống chỉ định, tương tác thuốc… trong một đơn thuốc, qua đó giúp đảm bảo có những đơn thuốc phù hợp, hiệu quả.

Ngoài ra, trước đây, một số thuốc muốn sử dụng phải thông qua quá trình phê duyệt, trình ký hàng loạt giấy tờ. Hiện nay, điều dưỡng có thể nhập thông tin thuốc và thông tin bác sĩ vào phần mềm để phê duyệt nhanh chóng, tiết kiệm thời gian cho cả nhân viên y tế và người bệnh.

Tương tự, Bệnh viện Nhân dân 115 cũng là một điểm sáng trong ứng dụng số vào công tác khám chữa bệnh. Nhờ kết nối và truyền dữ liệu thông suốt, hình ảnh chụp cộng hưởng từ của bệnh nhân đột quỵ cấp cứu được chuyển thẳng đến thiết bị di động của bác sĩ. Các chuyên gia có thể đánh giá tình hình để tư vấn can thiệp giúp cứu sống người đột quỵ trong “thời gian vàng”.  

Những hoạt động y tế thông minh nói trên đều hướng đến mục tiêu cao nhất là tạo thuận lợi và nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh. Cùng với đó, một hiệu quả không thể phủ nhận là nhân viên y tế cũng được “rảnh tay”, bớt gánh nặng đáng kể về các thủ tục hành chính, giấy tờ, có thêm thời gian để chăm sóc người bệnh và làm công tác chuyên môn.

Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh Tăng Chí Thượng xác định, triển khai hiệu quả Đề án Y tế thông minh là một trong những hoạt động trọng tâm của ngành y tế thời gian tới.

Trong đó, mục tiêu nổi bật là tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử cho mỗi người dân, ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh, quản lý dịch bệnh bằng nền tảng số, hệ thống điều hành cấp cứu thông minh...

Giao Linh

(Bài đăng trên báo Bưu điện Việt Nam số Xuân Quý Mão 2023)

Mẹ tôi nay đã ngoài 50, bà có thói quen xem thời tiết để lựa chọn những món ăn ngon, hợp lý cho cả gia đình. Mỗi lần đi xa là nhớ những món ăn mẹ nấu, dù chúng không cầu kì nhưng chứa đựng cả sự yêu thương và tinh tế trong cách chế biến. Có một điều kì lạ là, đối với mỗi đứa trẻ, mùi vị và sự thơm ngon của những món ăn gia đình luôn theo chúng suốt cả cuộc đời, không bao giờ có thể dễ dàng quên.

Những ngày hè oi ả đang dần trôi qua, hôm nay về nhà, cái dễ chịu của thời tiết xua tan đi bao mệt mỏi. Các thành viên trong gia đình lại vui vẻ quây quần bên mâm cơm và thưởng thức những món ăn ngon của mẹ. Cơm nhà hôm nay mẹ làm món xôi cuộn lạp xưởng nướng ngon xuất sắc, mà hương vị của món ăn này thật khó lòng có thể quên được.

Xôi thơm dẻo, ăn cùng ruốc và lạp xưởng đậm đà, không bị ngấy. Mỗi khi mát trời mà được ăn món này cảm giác lúc nào cũng hạnh phúc và ấm áp. Nếu để ý cách mẹ chế biến mới thấy, bà kĩ lưỡng trong từng khâu như thế nào!

Để làm xôi cuộn lạp xưởng nướng bạn cần mua được loại gạo nếp ngon. Gạo nếp ngon không cần to hạt mà cần đều hạt, trông căng bóng, không bị gãy vụn, đưa lên mũi ngửi có mùi thơm thoang thoảng, nếm vài hạt thì có vị ngọt nhẹ. 2 nguyên liệu không thể thiếu đi kèm món này là lạp xưởng và chà bông heo (ruốc heo).

Gạo nếp bạn vo sạch, cho thêm 1 thìa nhỏ muối ngâm khoảng 2 tiếng thì vớt ra xả nước, cho vào nồi cơm điện cho nước bằng mặt gạo rồi nấu chín. Với lạp xưởng, bạn luộc qua rồi chiên lên.

Bước tạo hình cho món xôi cuộn lạp xưởng cũng cần bạn hết sức chú ý. Đầu tiên, cắt 1 tấm giấy bạc lớn hơn cây lạp xưởng, cho xôi ra, tán mỏng đều. Kế đến là lớp mỏng chà bông, sau đó cho lạp xưởng vào giữa, phủ tiếp 1 lớp chà bông kín lạp xưởng, sau cùng lại rải xôi kín chà bông, cuộn chặt tay giấy bạc bọc bên ngoài.

Cuộn xôi chặt tay trước khi đem nướng.

Đối với món xôi này, bạn có thể đem nướng trên bếp than hồng hoặc lò nướng ở nhiệt độ 200 độ C trong 15 phút. Khi nướng trên than không được bóc giấy bạc ra xem đã chín chưa, vì như vậy sẽ làm xôi bị ám khói. Bạn cứ giữ mức than hồng, ấm đều là các nguyên liệu sẽ từ từ chín.

Khi ăn, bạn cắt xôi thành lát mỏng, đem bày lên đĩa. Món xôi cuộn lạp xưởng chỉ nhìn không thôi cũng đủ hấp dẫn rồi. Xôi nướng xong mùi thơm dịu dàng bay ra từ căn bếp nhỏ thật quyến rũ, khi ăn lại càng thích thú hơn.

Vẫn là món xôi, nhưng biến tấu 1 chút là trở nên ngon miệng hơn. Chúc các bạn thành công với món xôi cuộn lạp xưởng nướng này nhé!

(Theo Emdep)