- Trưa 21/9, Bộ GD-ĐT đã gửi tới các cơ quan báo chí ý kiến của Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ về việc sử dụng sách giáo khoa (SGK)làm sao để tránh lãng phí.Bộ GD-ĐT kiểm tra việc in và phát hành sách giáo khoa
TP.HCM cam go viết sách giáo khoa mới
Sách giáo khoa nhiều nước có cách thiết kế bài học tương tự
Thứ trưởng Độ giải thích rằng: Thực hiện Nghị quyết số 40/2000/QH10 ngày 9/12/2000 của Quốc hội về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Chính phủ đã giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD - ĐT) xây dựng chương trình, tổ chức biên soạn SGK để thực hiện trên phạm vi cả nước. SGK biên soạn theo Chương trình Giáo dục phổ thông hiện hành (gọi tắt là Chương trình 2000) được triển khai ở các cơ sở giáo dục từ năm học 2002-2003.
Phiên bản SGK hiện nay là phiên bản đã được sử dụng ổn định từ nhiều năm nay.
Khi biên soạn SGK hiện hành, các tác giả đã xây dựng hệ thống bài tập trong SGK theo hướng đa dạng, phong phú về nội dung và hình thức trình bày nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh, đồng thời giúp học sinh làm quen với các dạng bài tập khác nhau trong kiểm tra, đánh giá theo xu thế chung của các nước phát triển.
 |
| Một giờ học của học sinh miền núi. Ảnh: Lê Anh Dũng |
Do đó, ngoài các câu hỏi, bài tập dạng truyền thống (bài tập tự luận), các tác giả có đưa vào SGK các dạng bài tập trắc nghiệm với các hình thức đặc thù như điền khuyết, lựa chọn đúng/sai, cặp đôi (nối kết)…
Do đặc thù của môn học, ngoài các câu hỏi, bài tập dạng truyền thống (bài tập tự luận), đối với một số SGK, nhất là SGK Toán 1, Tiếng Anh, các tác giả có đưa vào các dạng bài tập trắc nghiệm và các dạng bài tập khác với “câu lệnh” ngắn gọn, dễ hiểu và rõ ràng như: Điền/Viết vào chỗ chấm hoặc ô trống, lựa chọn Đúng/Sai, Nối, Khoanh, Vẽ, Đánh dấu, Tô màu,…
Bộ GD-ĐT cũng dẫn ra các so sánh với quá khứ và so sánh với các nước khác để cho thấy cách thiết kế bài học như trên đã từng xuất hiện.
Chẳng hạn, các SGK Toán 1 xuất bản giai đoạn 1976-1979; sách Toán 2 xuất bản giai đoạn 1980-1989; sách Toán 1 xuất bản giai đoạn 1990-2002, đều có các dạng câu hỏi, bài tập trên.
Các SGK Toán của các nước tiên tiến trên thế giới cũng đều thiết kế các dạng bài học với hình thức tương tự.
Tuy không yêu cầu học sinh làm bài hay viết trực tiếp vào SGK mà cần làm vào vở viết hoặc vở bài tập nhưng nếu giáo viên không hướng dẫn ngay từ đầu năm học và nhắc nhở thường xuyên thì các em sẽ có thói quen viết trực tiếp vào SGK, gây lãng phí dư luận phản ánh.
Sẽ sửa thiết kế khi làm SGK mới để tránh lãng phí
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ cho hay: Về quan điểm chỉ đạo, Bộ GDĐT xác định: SGK cần được sử dụng, bảo quản tốt để có thể sử dụng lại được khi cần thiết, tránh lãng phí cho gia đình học sinh, xã hội.
Trong sách giáo viên có yêu cầu nhắc nhở học sinh không viết vào sách để SGK có thể sử dụng được nhiều lần.
Cụ thể, trong phần thông tin gửi cho báo chí, Bộ GD-ĐT đã liệt kê các văn bản để minh chứng cho việc đã chỉ đạo các cơ sở sử dụng SGK tiết kiệm.
Chẳng hạn, ngay từ năm học đầu tiên (2002-2003) triển khai thay SGK mới ở lớp 1, cùng với việc quán triệt trong các khóa bồi dưỡng, tập huấn giáo viên, CBQL chuẩn bị cho việc thực hiện SGK mới, Bộ GD-DT đã có Công văn số 6176/TH ngày 19/7/2002 về việc Hướng dẫn thực hiện mục tiêu, kế hoạch dạy học lớp 1 theo Chương trình và SGK mới.
Trong Công văn (mục 4. Thiết bị dạy học) có nêu rõ: “Các trường cần xây dựng tủ sách dùng chung để tạo điều kiện cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn được mượn sách. SGK cần được luân chuyển sử dụng trong nhiều năm”.
Năm học 2004-2005, Bộ GD - ĐT tiếp tục ban hành Công văn số 7590/GDTH ngày 27/8/2004 về việc Hướng dẫn giảng dạy các môn học ở lớp 3 cho các vùng, miền và các lớp dạy học 2 buổi/ngày. Trong Công văn (mục 4. Sử dụng sách) có yêu cầu: “Giáo viên căn cứ vào văn bản phân phối chương trình môn Tiếng Việt để thực hiện các bài dạy trong SGK Tiếng Việt 3, hướng dẫn học sinh sử dụng SGK một cách có hiệu quả (tận dụng cả kênh hinhg và kênh chữ) nhằm đạt được các yêu cầu về kiến thức và kĩ năng của môn học. Cần nhắc nhở học sinh có ý thức giữ gìn (không được viết, vẽ,… vào sách) để sử dụng SGK được lâu bền”.
Để khắc phục tình trạng SGK chỉ sử dụng một lần, gây lãng phí như phản ánh của dư luận, Bộ GD-ĐT sẽ tiếp tục tăng cường chỉ đạo, yêu cầu các địa phương, các nhà trường hướng dẫn học sinh không nên viết vào sách và giữ gìn, bảo quản sách cẩn thận để có thể sử dụng được lâu dài.
Giáo viên trong quá trình dạy học cần hướng dẫn học sinh làm bài tập, viết kết quả, trả lời câu hỏi vào vở viết, vở bài tập.
Hiện nay, Bộ GD-ĐT đang yêu cầu Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam kiểm tra, rà soát đánh giá cụ thể việc in ấn và phát hành SGK để có đề xuất chỉnh sửa cụ thể thiết kế nhằm hạn chế tối đa việc học sinh ghi vào SGK, gây lãng phí.
Sắp tới, khi tổ chức biên soạn sách giáo khoa theo Chương trình GDPT mới, Bộ GD-ĐT sẽ quán triệt với các nhà xuất bản tham gia biên soạn SGK và các Hội đồng thẩm định quốc gia về vấn đề này để khắc phục tình trạng học sinh viết vào SGK, tránh lãng phí như hiện nay.
Chiều 21/9, ông Hoàng Lê Bách, Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục cho biết, từ năm 2011 đến nay giá SGK không tăng. Thực tế mỗi năm có gần 35% lượng SGK cũ được học sinh sử dụng lại. Cụ thể, năm 2018 cả nước có gần 17 triệu học sinh. Theo danh mục SGK được Bộ GD-ĐT phê duyệt từ lớp 1 đến lớp 12 thì trung bình mỗi học sinh cần 10,5 bản sách. Nếu tất cả học sinh đều dùng SGK mới thì số lượng cần in là 170 triệu bản. Trong khi đó, năm 2018 số lượng SGK được NXB GD VN phát hành là 110 triệu bản, đáp ứng nhu cầu của gần 65% học sinh; số còn lại là sử dụng sách cũ, mượn thư viện hoặc dùng chung.
Ông Bách cũng lưu ý cần phân biệt rõ SGK và sách tham khảo. SGK do Bộ GD-ĐT ban hành, sử dụng thống nhất trong toàn quốc, thông thường là sách học sinh và sách giáo viên. Còn sách tham khảo là học sinh chọn mua theo nhu cầu, ngoài NXB GDVN thì còn nhiều NXB khác cũng xuất bản. |
Song Nguyên
"TP.HCM không soạn sách giáo khoa riêng cho thành phố"
Đại diện Sở GD-ĐT TP.HCM cho biết, đế đón đầu chủ trương "một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa (SGK)" trong những năm tới, địa phương này đang lấy SGK giáo khoa cũ viết lại theo phương pháp mới.
"> Bộ Giáo dục: 'Tái sử dụng sách giáo khoa để tránh lãng phí'
- Sau bài viết chia sẻ chuyện phụ huynh ở Mỹ chuẩn bị cho con học vỡ lòng, phụ huynh Lê Ngân Hà gửi tới VietNamNet bài viết kể lại chuyện trẻ em được hướng dẫn cách tự học viết trước khi vào lớp 1. Dưới đây là bài viết của chị Hà.
