Ứng dụng công nghệ giám sát mã số vùng trồng

Đại diện tỉnh Tiền Giang phản ánh tình trạng nhiều doanh nghiệp xin cấp mã số vùng trồng, đặc biệt các doanh nghiệp ngoài tỉnh chưa có sự gắn kết chặt chẽ với nông dân trong vùng trồng. Vẫn còn nhiều vùng trồng, cơ sở đóng gói không duy trì các điều kiện theo yêu cầu của nước nhập khẩu, nhất là đối với thị trường Trung Quốc. 

Các cơ sở đóng gói chưa đảm bảo thu mua sản phẩm từ vùng trồng được cấp mã số, một số cơ sở thuê gia công đóng gói từ các cơ sở chưa được cấp mã số hoặc thuê gia công đóng gói từ các cơ sở đã được cấp mã số nhưng ghi nhãn mác chưa đúng với tên cơ sở được thuê gia công theo quy định; đa số cơ sở đóng gói chưa cập nhật đầy đủ sổ ghi chép, đặc biệt sổ thu mua sản phẩm từ vùng trồng. 

Hầu hết các cơ sở đóng gói đều mua sản phẩm từ thương lái nên rất khó trong việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm. 

Cục Bảo vệ Thực vật đề xuất cần tổ chức tốt chuỗi liên kết sản xuất thực chất từ vùng trồng đến cơ sở đóng gói, cơ sở xử lý kiểm dịch thực vật và doanh nghiệp xuất khẩu đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và cung cấp thông tin mã số để phục vụ kiểm tra, giám sát.

Tại huyện Krông Pắc (Đắk Lắk), nơi có 7.157ha sầu riêng, trong những năm gần đây, huyện đã đẩy mạnh đầu tư hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân, người sản xuất sầu riêng áp dụng những quy trình sản xuất an toàn theo các tiêu chuẩn như VietGAP, sản xuất hữu cơ; xây dựng, quản lý vùng sản xuất, cơ sở đóng gói đảm bảo truy xuất nguồn gốc sản phẩm theo yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, khuyến khích người dân hợp tác liên kết sản xuất tiêu thụ với các hợp tác xã, tổ hợp tác, các cơ sở doanh nghiệp thu mua đóng gói xuất khẩu đã được cấp mã số theo quy định.

Tính đến 31/7/2023 toàn huyện Krông Pắc có tổng số 34 mã vùng trồng sầu riêng được Cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt, với diện tích 2.015 ha sầu riêng của 3.761 hộ dân thuộc địa bàn các xã Ea Yông, Ea Kênh và Ea Knuếc. 

Krông Pắc đã thành lập tổ công tác kiểm tra, giám sát mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu của các cơ sở, doanh nghiệp, tổ chức và người dân trên địa bàn huyện.

Cũng tại Đắk Lắk, Dự án "Thí điểm sản xuất sầu riêng ứng dụng công nghệ thông minh và kết hợp xây dựng mô hình vườn mẫu sầu riêng gắn du lịch trải nghiệm nông nghiệp" được Hội Nông dân tỉnh phối hợp với đơn vị hỗ trợ triển khai tại Hợp tác xã sầu riêng Thông Phong, xã Krông Nô, huyện Lắk.

Với kinh phí hỗ trợ gần 2,5 tỷ đồng, trong 2 năm, dự án sẽ triển khai các hoạt động tập huấn, hướng dẫn chuyên sâu, hỗ trợ và học tập thực tế để liên kết nông dân sản xuất sầu riêng, ứng dụng công nghệ thông minh vào sản xuất, xây dựng vườn mẫu và mô hình vườn mẫu sầu riêng gắn du lịch trải nghiệm nông nghiệp.

Dự án nhằm nâng cao nhận thức của nông dân dân tộc thiểu số về liên kết phát triển kinh tế tập thể và ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp; thí điểm ứng dụng công nghệ thông minh (app Nextfarm) để theo dõi quy trình chăm sóc sầu riêng và tham gia sàn thương mại điện tử tại Đắk Lắk; xây dựng thí điểm mô hình vườn mẫu sầu riêng kết hợp du lịch trải nghiệm nông nghiệp tại xã Krông Nô, huyện Lắk, từ đó nhân rộng tới các địa bàn khác trong tỉnh.

"Trái sầu riêng muốn đi xa, tạo thị trường bền vững, thì mọi chủ thể trong chuỗi giá trị cần phải chung sức chung lòng, hợp tác gắn bó để cùng đi lên. Nông dân, doanh nghiệp, địa phương có vùng trồng và cơ quan quản lý nhà nước, nhà khoa học cần “đi cùng nhau” trong tổng thể không gian liên kết phát triển ngành hàng”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk nhấn mạnh.

Tránh "sập bẫy" khi sầu riêng tăng trưởng nóng

Tại Diễn đàn “Nhận diện thực trạng liên kết tiêu thụ, xuất khẩu sầu riêng 2023 và giải pháp phát triển hiệu quả, bền vững ngành hàng sầu riêng Việt Nam" được tổ chức tại Buôn Ma Thuột mới đây, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp Việt Nam, Tổ trưởng Tổ Điều hành Diễn đàn Kết nối nông sản 970 cho biết sầu riêng đã thực sự trở thành “niềm vui chung” khi 7 tháng năm 2023, “vua các loại trái cây” đang mang về cho đất nước hơn 1 tỷ USD và dự báo có thể đạt trên 2 tỷ USD trong năm nay.

Tuy nhiên, chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận, ngành hàng này đã rơi vào “cái bẫy” mà Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan đã cảnh báo một năm trước, đó là: “Khi giá cả lên, một bộ phận người nông dân sẽ tăng sản lượng bằng mọi cách, lạm dụng các chất kích thích tăng trưởng, tự phát mở rộng vùng trồng..."

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam cũng từng phản ánh: “Hàng chúng ta xuất khẩu sang nước ngoài vẫn bị trả về vì dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất lượng không đảm bảo. Đã có khoảng 200 container sầu riêng bị phía Trung Quốc trả lại. Phía Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã thông báo cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về tình trạng vi phạm việc thực hiện mã số vùng trồng. Những việc này gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp Việt Nam".

Ông Nguyễn Hoài Dương - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk cho rằng hai năm qua, giá sầu riêng đã tăng cao khi Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật xuất khẩu chính ngạch sầu riêng vào Trung Quốc được ký kết giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc. 

Điều này đã tạo ra cơ hội và động lực mạnh mẽ phát triển ngành hàng sầu riêng, làm gia tăng đáng kể thu nhập, lợi nhuận cho người nông dân, doanh nghiệp trong chuỗi ngành hàng.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực, thuận lợi thì việc phát sinh, đối mặt với những khó khăn, thách thức, rủi ro, thậm chí là tiêu cực do tăng trưởng nóng là điều không thể tránh khỏi. 

Trường THCS Phan Châu Trinh - nơi xảy ra sự việc. Ảnh: Xuân Phú

Theo thông tin ban đầu, sáng 30/12, trong lúc đứng nói chuyện với một số giáo viên ở sân trường, ông Nguyễn Xuân Thu - Hiệu trưởng Trường THCS Phan Châu Trinh bất ngờ ngã quỵ xuống đất.

Ông Thu nhanh chóng được mọi người đưa đến Trung tâm Y tế huyện Nông Sơn để cấp cứu nhưng đã tử vong.

Thượng tá Trần Quốc Phong, Trưởng Công an huyện Nông Sơn cho biết, nguyên nhân tử vong của ông Nguyễn Xuân Thu là đột quỵ.

Lê Bằng

Cổng trường đổ sập đè học sinh lớp 4 tử vong

Sự việc xảy ra lúc 16 giờ chiều nay (30/12) tại Trường TH Lê Hữu Trác (xã Đắk Sin, Huyện Đắk R'Lấp, Đắk Nông). Một nhóm 3 học sinh đu lên cánh cổng trường, nhưng bất ngờ chiếc cổng đổ sập, đè lên người một học sinh lớp 4.

Tại Sơn La, tỉnh từng bước số hóa các dữ liệu thuộc ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản, thủy lợi, nông thôn mới, hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn tỉnh; xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn, ứng dụng các thiết bị cảm biến và thiết bị thông minh được kết nối và điều khiển tự động trong suốt quá trình sản xuất nông nghiệp; công nghệ đèn LED sử dụng đồng bộ trong canh tác kỹ thuật cao; canh tác trong nhà kính, nhà lưới, sử dụng công nghệ thủy canh, khí canh; tế bào quang điện; sử dụng người máy (robot) thay cho việc chăm sóc cây trồng, vật nuôi; sử dụng các thiết bị bay không người lái và các vệ tinh.

Tỉnh xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn, ứng dụng các thiết bị cảm biến và thiết bị thông minh được kết nối và điều khiển tự động trong suốt quá trình sản xuất nông nghiệp.

Công tác phát triển thương hiệu nông sản của tỉnh được chú trọng. Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý bảo hộ các sản phẩm nông sản.

Bên cạnh đó, tỉnh chú trọng xây dựng cơ sở dữ liệu về mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói xuất khẩu. Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật xây dựng cơ sở dữ liệu về mã số vùng trồng trên toàn tỉnh đối với 241 mã số vùng trồng và 37 cơ sở đóng gói. 

Tỉnh triển khai ứng dụng nhật ký điện tử, cấp tài khoản nhật ký điện tử Farm Diary cho 161 vùng trồng sử dụng để cập nhật thông tin về tình hình sản xuất tại vùng trồng; thực hiện cấp mã số vùng trồng trên hệ thống Cơ sở Dữ liệu Quốc gia về trồng trọt, các bước đăng ký cấp, cập nhật thông tin cho các tổ chức, cá nhân đều được thực hiện qua hình thức trực tuyến.

Tại Phú Thọ, bắt đầu từ tháng 11/2021, Sở Nông nghiệp và PTNT đã triển khai kế hoạch thực hiện mô hình “Chuyển đổi số trong nông nghiệp gắn với thương mại điện tử tỉnh Phú Thọ” nhằm mở rộng thị trường, quảng bá và tiêu thụ nông sản.

Để thực hiện nội dung chuyển đổi số, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã xây dựng hệ thống phần mềm hoạt động đa nền tảng phục vụ công tác chuyển đổi số cho các đơn vị sản xuất nông sản trên địa bàn tỉnh, đồng thời xây dựng, vận hành phần mềm chuyển đổi số nông nghiệp hoạt động trên website: http://phutho.idfood.net/ và ứng dụng “Agritech- Chuỗi nông nghiệp số” cho thiết bị di động, các tính năng đều được minh họa bằng biểu tượng/hình ảnh, dễ sử dụng cho mọi người dân.

Mô hình đã lựa chọn 50 cơ sở sản suất và sản phẩm OCOP để thực hiện chuyển đổi số gồm các lĩnh vực: trồng trọt có 30 cơ sở, chăn nuôi có 13 cơ sở, thủy sản có ba cơ sở, chế biến nông lâm sản có bốn cơ sở. 

Các sơ sở tham gia chuyển đổi số được cấp mã số, hướng dẫn cài đặt trên hệ thống, được sơ đồ hóa và định vị GPS cơ sở sản xuất; quản lý và cập nhật đầy đủ quy trình sản xuất, vật tư đầu vào, đầu ra, nhật ký điện tử sản suất theo thời gian thực; mã hóa và xuất code tem truy xuất nguồn gốc QR kết nối với dữ liệu đầu vào cho từng sản phẩm. Tính đến nay, có 43 đơn vị đang thực hiện tham gia áp dụng phần mềm chuyển đổi số...

Tại Bình Phước, những năm gần đây, bức tranh nông nghiệp số của tỉnh đã và đang phát triển mạnh mẽ. Công nghệ tiên tiến đã được ứng dụng vào thực tiễn sản xuất, hình thành những mô hình ứng dụng công nghệ tự động hóa ở mức thông minh, xây dựng được một số cơ sở dữ liệu lớn cho lĩnh vực lâm nghiệp, internet kết nối vạn vật (IoT) đã đi vào thực tiễn sản xuất. 

Ngành nông nghiệp tỉnh đã xây dựng được một số phần mềm chuyên dùng như: Quản lý lập địa, Tự động hóa chi trả dịch vụ môi trường rừng, Quản lý rừng bền vững. Tỉnh cũng hình thành được những vùng nguyên liệu có quy mô lớn, với năng suất, sản lượng nông sản gia tăng. Nông nghiệp công nghệ cao đang từng bước đi vào hệ thống, theo chiến lược của tỉnh.

Sản phẩm nông nghiệp khá phong phú về chủng loại; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc được áp dụng trên nhiều mặt hàng nông sản; nhiều nông sản đã được cấp giấy chứng nhận Việt Gap, Global Gap và OCOP.

Sở hữu trí tuệ được chú trọng, chất lượng nông sản, thương hiệu nông sản được cải thiện; gia tăng được sức cạnh tranh nông sản; thị trường nông sản được mở rộng. 

Một số trái cây được xem như biểu tượng của ngành nông nghiệp, đã khẳng định được thương hiệu trên thị trường nông sản toàn cầu. Hệ thống quản lý và tổ chức sản xuất nông nghiệp dần kiện toàn từ cấp cơ sở đến cấp tỉnh.

Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân đã có nhiều sáng tạo, sáng kiến, giải pháp kỹ thuật ứng dụng vào thực tiễn sản xuất, mạnh dạn trong đổi mới sáng tạo.

Bình Phước xác định để nông nghiệp số thực sự "cất cánh" phát triển, ngành nông nghiệp tỉnh cần hoàn chỉnh cơ sở dữ liệu vật lý ảo, làm cơ sở để ứng dụng công nghệ tiên tiến vào quản lý, sản xuất, kinh doanh nông nghiệp. 

Tỉnh tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng internet kết nối vạn vật (IoT) vào thực tiễn sản xuất nông nghiệp (hệ thống cảm biến tạo dữ liệu đầu vào liên tục theo thời gian; internet kết nối thông tin các đối tượng; ứng dụng thông minh tự động hóa phân tích dữ liệu theo yêu cầu của sản xuất nông nghiệp)...

Bên cạnh đó, Bình Phước sẽ tăng cường ứng công nghệ robot và trí tuệ nhân tạo (AI) để thay thế con người; sử dụng thiết bị không người lái trong canh tác nông nghiệp để gia tăng năng suất, sản lượng, chất lượng nông sản; thay đổi phương thức quản trị truyền thống sang phương thức quản trị số doanh nghiệp...

Thực tế cho thấy khó khăn và thách thức trong việc thực hiện chuyển đổi số trong nông nghiệp ở các địa phương hiện nay còn rất lớn, cần những nỗ lực mạnh mẽ hơn trong thời gian sắp tới.

(Ảnh: Như Thủy - Cổng TTĐT Sơn La)