Trung Quốc đại thắng xuất khẩu ô tô điện vào Châu Âu

Quản lý doanh nghiệp

Khoản 2 Điều 17 Luật Doanh nghiệp quy định về những tổ chức, cá nhân không có quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam. Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức là một trong những trường hợp này.

Ngoài ra, sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong các cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân Việt Nam; sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, công nhân công an trong các cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân Việt Nam cũng không được thành lập và quản lý doanh nghiệp; ngoại trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp hoặc quản lý tại doanh nghiệp nhà nước.

Cán bộ lãnh đạo, quản lý nghiệp vụ trong doanh nghiệp nhà nước cũng không được thành lập và quản lý doanh nghiệp, trừ người được cử làm đại diện theo ủy quyền để quản lý phần vốn góp của Nhà nước tại doanh nghiệp khác.

Bán hàng đa cấp

Nghị định 40/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về việc quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 18/2023/NĐ-CP.

Theo Điểm đ Khoản 2 Điều 28 của nghị định này, cán bộ, công chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức là một trong những trường hợp không được tham gia bán hàng đa cấp.

Tại Điểm đ Khoản 3 Điều 34, nghị định này còn quy định cán bộ, công chức cũng không được làm đào tạo viên để đào tạo cho người tham gia hoạt động bán hàng đa cấp.

Công việc liên quan lĩnh vực quản lý

Khoản 2 Điều 20 Luật Phòng chống tham nhũng quy định rất chi tiết về những công việc mà cán bộ, công chức là người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị không được làm công việc liên quan đến lĩnh vực mình quản lý.

Tại Điểm b Khoản 2 Điều 20, Luật quy định những người này không được phép thành lập, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Tại Điểm c Khoản 2 Điều 20, Luật quy định những người này không được phép tư vấn cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân khác ở trong nước và nước ngoài về công việc có liên quan đến bí mật nhà nước, bí mật công tác, công việc thuộc thẩm quyền giải quyết hoặc tham gia giải quyết.

Tại Điểm d Khoản 2 Điều 20, Luật quy định những người này không được phép thành lập, giữ chức danh, chức vụ quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã thuộc lĩnh vực mà trước đây mình có trách nhiệm quản lý trong thời hạn nhất định theo quy định của Chính phủ.

Tại Khoản 4 Điều 20, Luật quy định cán bộ, công chức là người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan nhà nước không được góp vốn vào doanh nghiệp hoạt động trong phạm vi ngành, nghề mà người đó trực tiếp thực hiện việc quản lý nhà nước.

Công việc không được làm khi đã nghỉ hưu

Điều 19 văn bản 25/VBHN-VPQH năm 2019 hợp nhất Luật Cán bộ, công chức quy định những việc cán bộ, công chức không được làm liên quan đến bí mật nhà nước.

Khoản 2 Điều 19 quy định: "Cán bộ, công chức làm việc ở ngành, nghề có liên quan đến bí mật nhà nước thì trong thời hạn ít nhất là 5 năm, kể từ khi có quyết định nghỉ hưu, thôi việc, không được làm công việc có liên quan đến ngành, nghề mà trước đây mình đã đảm nhiệm cho tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài".

"Càng tập trung thì tôi càng thấy khó nhớ hơn", cô gái nói.

Shalini (23 tuổi), một nhà thiết kế thời trang ở Ấn Độ, cũng gặp triệu chứng tương tự. Theo lời của Shalini, cô gái thường xem phim đến tận khuya mới đi ngủ, thậm chí thức trắng đêm. Shalini còn thường xuyên lướt mạng xã hội trong thời gian dài.

Mới đây, Oxford vừa vinh danh "brain rot" (thối não) là từ của năm 2024. Brain rot nhằm nói đến sự suy giảm về sức khỏe tinh thần và trí tuệ, do tiêu thụ quá nhiều nội dung giải trí, vô nghĩa.

Đặc biệt, triệu chứng này trở nên phổ biến đối với Gen Z (những người được sinh ra từ năm 1997 đến năm 2012), nhóm quan tâm và sử dụng nhiều công nghệ kỹ thuật số.

Theo nhiều chuyên gia, tình trạng "thối não" luôn khiến chúng ta phân tâm bởi thiết bị điện tử. Tuy vậy, chúng ta không bao giờ nhận ra những điều nhỏ nhặt như đoạn video ngắn trên mạng xã hội (Reels, TikTok…) chính là bước đầu khiến não trở nên mụ mị". Tình trạng "thối não" đang ngày càng tăng, đặc biệt ở thế hệ trẻ.

Absy Sam, một nhà tâm lý học tư vấn đến từ Mumbai, cho hay sự gia tăng "thối não" ở người trẻ là một vấn đề đáng lo ngại. Vì vỏ não trước trán, bộ phận rất quan trọng trong việc ra quyết định và kiểm soát xung lực của người trẻ vẫn đang phát triển.

"Thối não" sẽ khiến nó dễ bị căng thẳng và kích thích quá mức. Sự gia tăng tình trạng này xuất phát từ nhiều yếu tố, nhưng chủ yếu là lối sống.

Mehezabin Dordi, nhà tâm lý học lâm sàng tại Bệnh viện Sir HN Reliance Foundation (Ấn Độ), cho rằng lối sống hiện đại, phụ thuộc vào công nghệ số và thiếu hoạt động thể chất là những nguyên nhân chính dẫn đến "thối não".

Đặc biệt trong và sau giai đoạn COVID-19, càng có nhiều người bị tình trạng này hơn.

TS Arvind Otta, một nhà tâm lý học cấp cao và là nhà hoạt động sức khỏe tâm thần đến từ Delhi (Ấn Độ), phân tích rằng Gen Z được sinh ra trong thời đại bùng nổ của phương tiện truyền thông xã hội. Vì thế, họ dễ dàng bị mắc hội chứng quá tải kỹ thuật số.

"Thật không may, những người trẻ tuổi, đặc biệt là Gen Z và thế hệ thiên niên kỷ, là những người lười biếng. Họ có sự tương tác vô tận với công nghệ, màn hình, thông báo và phương tiện truyền thông xã hội.

Người ta sẽ nhận thấy rằng lượng thông tin này thực sự làm quá tải não bộ và làm giảm hiệu suất của não khi làm việc, trong những tình huống áp lực cao. Việc sử dụng, chuyển đổi liên tục từ ứng dụng này sang ứng dụng khác sẽ làm giảm khả năng tập trung và năng suất, gây ra tình trạng mệt mỏi về mặt tinh thần", TS Arvind Otta nói.

Theo nhà tâm lý học Mehezabin Dordi, việc Gen Z tiếp xúc nhiều với công nghệ số là điều dễ hiểu, bởi họ đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt, kỳ vọng của xã hội và căng thẳng trong việc tạo dựng hình ảnh cá nhân trên "cõi ảo".

"Gen Z có chu kỳ giấc ngủ tệ nhất so với những thế hệ khác. Họ dành nhiều thời gian trước khi ngủ để sử dụng các thiết bị điện tử, ức chế giải phóng melatonin (hormone hỗ trợ giấc ngủ). Nếu một cá nhân không ngủ đủ giấc, não của họ sẽ khó tạo ra những ký ức mới và não sẽ bị mụ mị", ông nhấn mạnh.

Không những vậy, việc thường xuyên bỏ bữa sáng, ăn những món có hại cho sức khỏe, thiếu hoạt động thể chất cũng khiến Gen Z bị suy giảm tinh thần.

Han Kang theo học Văn học Hàn Quốc tại Đại học Yonsei. Bà ra mắt văn đàn với vai trò là thi sĩ bằng việc xuất bản 5 bài thơ - có bài Mùa đông ở Seoultrong ấn bản mùa đông của tạp chí Munhak-gwa-sahoe (Văn học và Xã hội) năm 1993. 

Được trao nhiều giải thưởng trong và ngoài nước

Han Kang bắt đầu sự nghiệp tiểu thuyết gia sau năm 1994, khi giành giải thưởng Văn học mùa xuân của nhật báo Seoul Shinmun với tác phẩm Mỏ neo đỏ. Năm 1995, Han Kang xuất bản tập truyện ngắn đầu tay mang tên Yeosu(NXB Munji). 

Năm 1998, Han Kang tham gia Chương trình Viết văn Quốc tế của Đại học Iowa (Mỹ) trong 3 tháng với sự hỗ trợ của Hội đồng Nghệ thuật Hàn Quốc.

Những tác phẩm nổi bật của bà bao gồm tập truyện ngắn Trái cây của người phụ nữ của tôi(2000), Kỳ nhông lửa(2012); các tiểu thuyết Hươu đen(1998), Đôi tay lạnh lẽo của anh(2002), Người ăn chay(2007), Hơi thở đấu tranh(2010), Những bài học Hy Lạp(2011), Hành động của con người(2014, xuất bản ở Việt Nam với tựa đề Bản chất của người), Cuốn sách trắng(2016, xuất bản ở Việt Nam với tựa đề Trắng), Tôi không nói lời tạm biệt(2021). Han Kang cũng xuất bản một tập thơ mang tên Tôi đặt buổi tối vào ngăn kéo (2013).

Nữ văn sĩ giành giải Tiểu thuyết Hàn Quốc lần thứ 25 với Phật nhỏvào năm 1999, giải Nghệ sĩ trẻ hôm nay năm 2000do Bộ Văn hóa Hàn Quốc trao tặng, giải thưởng Văn học YiSang năm 2005 với Vết chàm Mongoliavà giải thưởng Văn học Dongri năm 2010 với Cơn gió thổi.

Han Kang được trao giải thưởng Văn học Manhae nhờ tác phẩm Hành động của con người(2014) và giải thưởng Văn học Hwang Sun-won (2015) với tiểu thuyết Khi một bông tuyết tan chảy. Tiểu thuyết ngắn Tạm biệtcủa bà nhận giải thưởng Văn học Kim Yujung (2018).

Tiểu thuyết Người ăn chayđoạt giải Man Booker Quốc tế năm 2016. Tác phẩm Hành động của con người giành giải thưởng Malaparte năm 2017 tại Ý. Han Kang cũng nhận giải San Clemente cho Người ăn chay tại Tây Ban Nha (2019). 

Năm 2019, Han Kang được chọn là nhà văn thứ năm cho dự án Thư viện Tương lai tại Na Uy. Tác phẩm Con trai yêu dấu, người mà mẹ thương yêu sẽ được giữ tại Thư viện Deichmann ở Oslo cho đến khi được xuất bản vào năm 2114.

Tiểu thuyết mới nhất của Han Kang Tôi không nói lời tạm biệtđược trao giải Médicis tại Pháp vào năm 2023 và giải Émile Guimet trong năm 2024.

Khám phá những tầng sâu thẳm về con người

Người ăn chay(bản tiếng Anh The Vegetarian, do NXB Trẻ ấn hành năm 2010)  là một cuốn sách gồm ba phần (Người ăn chay, Vết chàm Mongolia, Cây pháo hoa) kể về Yeong-hye, một người phụ nữ Hàn Quốc bình thường, quyết định trở thành người ăn chay sau một giấc mơ kinh hoàng. Quyết định này dường như vô hại nhưng dẫn đến sự sụp đổ của cuộc sống gia đình cô và các mối quan hệ xã hội.

Tác phẩm khám phá những tầng sâu thẳm về con người, bao gồm xung đột nội tâm và áp lực xã hội. Từ việc Yeong-hye từ chối ăn thịt, những căng thẳng tâm lý bắt đầu bùng nổ, biến các mối quan hệ gia đình vốn bình thường trở nên bạo lực và đầy dục vọng. 

Những biến đổi kỳ lạ về thể xác và tinh thần của Yeong-hye được mô tả qua góc nhìn của chồng cô, anh rể và chị gái, mỗi nhân vật đều có cảm xúc khác nhau. 

Cuốn sách khai thác một số chủ đề liên quan đến sự áp đặt của xã hội, mong muốn trốn thoát khỏi các ràng buộc, và sự sụp đổ dần dần của một con người. Với văn phong độc đáo, tác phẩm không chỉ là câu chuyện về ăn chay mà còn phản ánh về khía cạnh tâm lý, tình dục và sự cô độc trong xã hội hiện đại.

Tiểu thuyết Trắng (NXB Hà Nội, Nhã Nam phát hành năm 2021) đã lọt vào danh sách rút gọn tranh giải Man Booker Quốc tế năm 2018.

Trắngxóa nhòa ranh giới của các thể loại, làm mờ lằn ranh giữa tự truyện và văn chương, trở thành một trong những tác phẩm đặc biệt và riêng tư nhất của Han Kang. Đây là câu chuyện của người đang cố gắng nói lời tiễn biệt với một phần quan trọng trong mình.

Từ thế giới phủ đầy màu trắng ở Warsaw, Han Kang đã lang thang vào thế giới tràn ngập sắc trắng của quá khứ xa xôi, với tã quấn, áo sơ sinh và sữa mẹ. Trắng là màu da của người chị qua đời từ lúc sơ sinh mà cô không có cơ hội gặp gỡ, là bánh trăng tròn lúc chưa hấp, đẹp đẽ như thể chẳng được phép tồn tại trên đời.

Trắng là nỗi đau cũ chưa lành, là nỗi đau mới còn vấn vương hoài niệm. Chính vì vậy mà không thể thành thứ ánh sáng trọn vẹn, cũng chẳng thể làm bóng tối đúng nghĩa.

Trắng như sự bắt đầu của mọi thứ và cũng là điểm kết thúc của tất cả. Trắngđem chúng ta đến với thế giới đan xen giữa sự sống và cái chết, giữa hiện tại và quá khứ, như một chuyến du hành nhằm kiếm tìm sức mạnh nội tại, trải nghiệm sự mong manh của kiếp người. Đồng thời, nỗ lực tìm cách xây dựng cuộc sống mới từ đống tro tàn của đổ nát.

Nghệ sĩ sắp đặt, trình diễn

Ngoài việc sở hữu giải Nobel 2024, Han Kang còn tham gia không ít triển lãm nghệ thuật sắp đặt, trình diễn, thị giác và được nhiều nhà phê bình quốc tế đánh giá cao.

Bà trưng bày các tác phẩm của mình tại Triển lãm Carnegie Quốc tế lần thứ 57 (năm 2018) tại Bảo tàng Nghệ thuật Carnegie (Mỹ). Trong số đó có tác phẩm nghệ thuật sắp đặt mang tên Tang lễlàm từ nhiều loại chất liệu khác nhau.

Giai đoạn 2016-2018, Han Kang có nhiều tác phẩm nghệ thuật trình diễn ấn tượng, khiến người xem phải trầm tư suy nghĩ về nhiều vấn đề trong cuộc sống con người. Ví dụ, tác phẩm Áo của trẻ sơ sinh(2018), Đá muối sỏi(2017), Bước đi (2018)…

Năm 2018, Han Kang ra mắt video mang tên Tôi không nói lời tạm biệt:

Ngày 10/10/2024, Han Kang (sinh ngày 27/11/1970) trở thành người phụ nữ châu Á đầu tiên và người Hàn Quốc thứ hai nhận giải Nobel Văn học. Han Kang là con gái của tiểu thuyết gia Han Seung-won. Anh trai của cô, Han Dong Rim, cũng là nhà văn.

Han Kang từng nói rằng thỉnh thoảng bị đau nửa đầu và những cơn đau này giúp mình trở nên khiêm tốn.

Ngay ngày đầu làm nhân viên chính thức, Hào đã được vợ ưu ái cho giao hàng ở khu chung cư vốn chỉ dành cho nhân viên uy tín làm việc lâu năm. Hào vô cùng bất ngờ, liên tục hỏi vợ làm thế nào có thể kiếm được công việc ngon như vậy cho chồng. 

Trong khi đó, ngày đầu mở lại cửa hàng, Đào (Minh Thu) gặp nhiều trở ngại vì bé Sóc liên tục quấy khóc. Quý (Quang Minh) hỗ trợ vợ bế con và hỏi Đào đã cho con ăn chưa. Cô nói dối chồng đã cho Sóc ăn nhưng ngay lập tức bị nhân viên "bóc phốt". Quá sốt ruột, Đào đành xin lỗi khách để ra chăm sóc con. Cô giao lại việc cho Thơm (Trần Vân) dù nhân viên không hề có kinh nghiệm làm móng cho khách. 

Ở diễn biến khác, Khánh (Minh Cúc) lên đồ đi ăn sinh nhật và bất ngờ khi thấy Trang vào bếp nấu món yêu thích cho chồng. "Sáng thấy hai vợ chồng vẫn mặt sưng với nhau mà đến tối đã chiêu đãi món chồng thích. Chị tạo điều kiện cho hai đứa đi ăn sáng, làm lành với nhau rồi à?", Khánh hỏi Trang. 

Yên đã làm cách nào để kiếm việc ngon cho Hào? Trang làm lành với Nghiêm? Nhân viên của Đào có gây ra chuyện? Diễn biến chi tiếtSao Kim bắn tim Sao Hỏa tập 3 lên sóng VTV3 vào 21h40 tối nay. 

Đại lễ Phật đản Vesak Liên Hợp Quốc là dịp gặp gỡ, giao lưu và trao đổi giữa các nhà lãnh đạo Phật giáo, đồng thời truyền bá thông điệp của Đức Phật về hòa bình, hòa hợp, tiến bộ và phát triển.

Đây là lần thứ 4 Việt Nam vinh dự tổ chức sự kiện trọng đại này. Đại lễ sẽ có sự tham gia của 80 quốc gia và diễn ra từ ngày 6-8/5/2025 tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TPHCM.

Chủ đề chính của sự kiện lần này là Hòa hợp và bao hàm vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững. Bên cạnh đó, 5 chủ đề phụ của đại lễ gồm: Nuôi dưỡng hòa bình nội tâm vì hòa bình thế giới; Tha thứ và chữa lành bằng chánh niệm: Con đường hòa giải; Từ bi Phật giáo bằng hành động: Trách nhiệm chung vì sự phát triển con người; Chánh niệm trong giáo dục vì tương lai từ bi và bền vững; Thúc đẩy đoàn kết: Nỗ lực hợp tác vì hòa hợp toàn cầu.

Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cho biết ngoài ý nghĩa chính của đại lễ, đây còn là dịp để Việt Nam giới thiệu và quảng bá văn hóa, con người đến bạn bè quốc tế.

Ban tổ chức chú trọng đón tiếp các đại biểu tham dự đại lễ ở tất cả các khâu, thể hiện tinh thần hiếu khách và trọng thị. Qua đó, mọi người sẽ hiểu rõ hơn về Việt Nam, TPHCM với đời sống và ẩm thực sôi động...

“Chúng tôi mong muốn qua sự kiện, cộng đồng Phật tử khắp nơi trên thế giới sẽ có sự ca ngợi, tự hào về đất nước, con người Việt. 

Các đoàn khách cũng được tham quan Trung tâm Văn hóa Phật giáo, để thấy bên cạnh các chùa cổ truyền thống, chúng ta cũng có những ngôi chùa xứng tầm quốc tế. Đó là sự tiếp nối, giao thoa giữa nét truyền thống và hiện đại, khẳng định được thành quả sau nhiều năm thống nhất và xây dựng đất nước”, ông nói. 

Đại lễ Vesak 2025 và Hội thảo khoa học quốc tế tại TPHCM dự kiến sẽ đón 2.000 đại biểu chính thức, bao gồm 1.000 đại biểu khách mời quốc tế, trong đó có một số nguyên thủ quốc gia, lãnh đạo các cơ quan Liên Hợp Quốc, lãnh đạo các giáo hội và hệ phái Phật giáo, học giả và các nhà nghiên cứu.

Đại biểu khách mời trong nước là 1.000 đại biểu Tăng Ni GHPGVN Việt Nam; Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, MTTQVN; Các Ban, Bộ ngành Trung ương… cùng hàng nghìn Phật tử và người dân Việt Nam sẽ tham dự các sự kiện của đại lễ.

Hòa thượng Phra Brahmapundit, Chủ tịch ICDV, đánh giá cao tính chuyên nghiệp của Giáo hội Phật giáo Việt Nam qua 3 lần tổ chức đại lễ. Ông kỳ vọng cộng đồng Phật giáo thế giới sẽ đến Việt Nam để ủng hộ và tham khảo về công tác tổ chức Đại lễ Vesak Liên Hợp Quốc, đồng thời học hỏi cách phát triển nhanh chóng Phật giáo tại Việt Nam trong vòng hai thập niên qua.

Đại lễ Vesak 2019 tại Việt Nam từng lập nhiều kỷ lục, bao gồm lễ hội thắp đèn hoa đăng cầu nguyện hòa bình thế giới với số lượng người tham gia đông nhất, lễ tắm Phật có số lượng người tham gia đông nhất, với khoảng 50.000 người trong 3 ngày...

Ảnh, clip: HK

Đào, Phở và Piano vừa được Cục Điện ảnh và Bộ Văn hóa chọn là đại diện Việt Nam tham dự vòng sơ tuyển hạng mục Phim truyện quốc tế tại Oscar 2025 sau khi bộ phim giành số điểm cao nhất từ Hội đồng tuyển chọn. 

Trước đó, Cục Điện ảnh đã nhận đ­ược thư mời của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Hoa Kỳ - AMPAS về việc gửi 1 phim truyện đại diện cho quốc gia Việt Nam tham dự vòng sơ tuyển giải Oscar cho hạng mục Phim truyện quốc tế lần thứ 97.

Cục Điện ảnh đã thông báo trên website của Cục về việc gửi phim đăng ký tuyển chọn phim Việt đi Oscar từ ngày 9/8/2024 và nhận được 4 phim đăng ký tham dự gồm: Đào, Phở và Piano, Cái giá của hạnh phúc, Lật mặt 7: Một điều ướcvà Mai.

Ngày 23/9/2024, Hội đồng tuyển chọn đã làm việc và chọn Đào, Phở và Piano đại diện cho Việt Nam đi Oscar 2025. Theo Quyết định số 2779/QĐ-BVHTTDL ngày 25/9/2024 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công ty Cổ phần Phim truyện I phối hợp với Cục Điện ảnh sẽ đăng ký phim tham dự, gửi tài liệu theo quy định và gửi các bản phim DCP, đĩa phim có phụ đề tiếng Anh cho BTC Oscar lần thứ 97 trước ngày 2/10/2024.

Đào, Phở và Pianora rạp dịp Tết Nguyên đán và ngay lập tức gây ra cơn sốt phòng vé nhiều tuần liền. Đây là bộ phim do Nhà nước đặt hàng ăn khách nhất trong lịch sử khi các rạp liên tục phải tăng suất chiếu, việc mua vé trong những ngày đầu chiếu thí điểm ở Trung tâm chiếu phim Quốc gia Hà Nội trở thành việc bất khả thi với nhiều người. Lần đầu tiên người ta chứng kiến cảnh khán giả, trong đó phần đông là khán giả trẻ xếp hàng dài để mua vé xem Đào, Phở và Piano.

Không chỉ gây sốt phòng vé, phim còn tham gia nhiều liên hoan phim và giải thưởng điện ảnh trong nước suốt thời gian qua và giành giải Bông sen Bạc tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 23 tổ chức ở Đà Lạt tháng 11/2023. 

Đào, Phở và Piano do Phi Tiến Sơn viết kịch bản và đạo diễn. Phim khắc họa những khoảnh khắc dữ dội và hào hùng trong cuộc chiến đấu 60 ngày đêm của quân và dân Thủ đô Hà Nội (năm 1946 -1947), vào những ngày cuối cùng trước khi quân ta rút lên chiến khu Việt Bắc. Các chiến sĩ quyết tử của Trung đoàn Thủ đô đã chiến đấu với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”.  

Đào, Phở và Pianođược đầu tư kinh phí 20 tỷ đồng và thu về 22 tỷ đồng doanh thu để nộp về ngân sách. Đây cũng là bộ phim đề tài lịch sử được làm từ ngân sách nhà nước có doanh thu cao nhất từ trước đến nay. 

Một trích đoạn trong phim (Nguồn: Doãn Quốc Đam):

Chỉ học đến lớp 3 song cụ đã có hàng trăm lời thơ, chuyện hát do mình sáng tác mang hơi thở của Dân ca ví, dặm Nghệ Tĩnh. 

Nay ở tuổi 95, cụ sống một mình, tự chăm lo cho cuộc sống cá nhân và tiếp tục viết lên những lời thơ, chuyện hát góp vui cho đời.

Ở làng Phúc Xá, xã Kim Lộc (huyện Can Lộc, Hà Tĩnh ), gọi cụ Nguyễn Biên (SN 1921), với cái tên trìu mến ”ông Sửu hay thơ”. Bởi lẽ, mỗi lần có sự kiện, hay lúc rảnh rỗi cụ đều có những lời thơ ngâm nga góp vui, với bà con lối xóm.

“Gia tài” hơn 300 lời thơ, chuyện hát

Ở tuổi 95 cụ vẫn còn minh mẫn, nhớ như in những lời thơ, chuyện hát do mình sáng tác. Trong hồi ức, cụ Biên vẫn nhớ rõ những ngày đầu chân trần lội ruộng, đầu đánh vần thành các lời thơ để góp vui, giải khuây.

Cụ kể, mê dân ca ví dặm từ ngày nhỏ nhưng vì cuộc sống cơm áo gạo tiền không có thời gian dành cho đam mê, mãi đến năm 60 tuổi khi cuộc sống đỡ về kinh tế cụ mới có thời gian sáng tác những điệu ví, dặm xung quanh cuộc sống hàng ngày.

Cụ Biên ngâm lại những điệu ví được mình chép lại vào sổ.

“Tui học hành ít nhưng lại thích làm thơ ca, hò vè. Ngày trẻ ai hát ngâm bài mô hay là tui nhớ như in, sau rồi cũng tự làm những điệu ví, dặm gần gũi với cuộc sống của mình”. Cụ cười hiền nói.

Ở thôn, xã ai cũng khâm phục cụ, từ người nông dân chỉ gắn chặt với ruộng vườn nhưng lại có tài ứng khẩu thành thơ rất hay. Là người hiếm hoi trong xã có khả năng biến những sự kiện bình thường thành các lời thơ, chuyện hát. Nhờ cụ mà mọi người biết hiểu hơn về Dân ca ví, dặm của quê mình.

Hơn 35 sáng tác những lời thơ Dân ca ví, dặm, vì đặc thù loại hình nghệ thuật này là xuất khẩu linh hoạt bằng miệng tùy theo từng hoạt cảnh nên ngày trước cụ không có thói quen ghi chép. Mãi sau này khi con cháu động viên cụ mới cần mẫn lưu lại. Đến nay, "gia tài" cụ là những cuốn sổ ghi chép hơn 300 lời thơ, chuyện hát.

Sợ những lời thơ của cụ bị mai một, ngoài động viên cụ ghi chép con cháu còn chắt lọc và in ra cuốn sách tập hợp những bài thơ, chuyện hát của cụ tâm đắc từ xưa tới nay.

Cuốn tập thơ, chuyện hát của cụ được con cháu in là những bài thơ tâm đắc của cụ.

Là người được học ít chỉ biết đọc, biết viết song những lời thơ của cụ sáng tác không chỉ nói lên tâm tư, tình cảm làng xóm, quê hương mà còn dùng chất liệu dân gian để phản ánh những vấn đề mang tính thời cuộc của quê hương, đất nước.

“Ông tham ơi quen thói/ Tính hư tệ không trừa (Chừa)/ Vì lòng dạ ông tham/ Tham tiền bạc chất chứa/ Tham bạc vàng chất chứa/ Dân hô hào vạch lá / Đảng cương quyết tìm sâu/ Đánh tham nhũng cho mau / Cho nước nhà giàu mạnh (trích đoạn Tham nhũng ).

Còn hơi thở là còn tình yêu, còn sáng tác

95 tuổi xuân cái “tuổi xưa nay hiếm”, cụ sống tự lập, tự chăm sóc cuộc sống bản thân mình, trí tuệ còn minh mẫn. Đối với cụ niềm vui chính là những vần thơ của mình góp vui mọi người xung quanh, ngoài sáng tác cụ còn cần mẫn nghiên cứu thêm những tác phẩm Dân ca ví, dặm của các nghệ sĩ dân gian tăng thêm vốn lời hát.

“Hàng ngày tôi có thói quen theo dõi thông tin báo đài để nắm bắt tình hình thời sự, để lời thơ, chuyện kể của mình không bị lỗi với thời thế. Nếu sau này sức khỏe yếu nhưng trong đầu còn có thơ thì đọc ra nhờ con cháu chép lại, còn hơi thở được là còn làm thơ”. cụ bộc bạch.

Cụ dành tặng “đứa con tinh thần” cho từng người trong thôn (ảnh gia đình cung cấp).

Đầu năm 2016, phấn khởi trước sự đổi mới của quê hương, cụ đã có những câu chuyện hát lên đến hàng trăm chữ trong một bài ví, dặm: Mừng Đảng, mừng xuân 300 câu, 350 câu là những lời thơ ca ngợi chương trình nông thôn mới được cụ chép tay cẩn thận.

Vợ cụ mất sơm, gần 40 năm sống độc thân. Cụ dồn hết tình yêu vào ca từ cho điệu ví, dặm , ngoài sáng tác cụ Biên còn có thói quen đọc và nhớ siêu phàm. Gần như tất cả sáng tác của cụ đều thuộc lòng . Ai hỏi thơ của cụ đâu, cụ cười bảo “thơ tui ở trong bụng”, rồi ngâm nga.

Ở tuổi đã cao, để có sức khỏe cụ thường xuyên đi bộ, chế độ ăn ngủ hợp lý, bên cạnh mình luôn có cuốn sổ, cây bút ghi ra những lời thơ do mình sáng tác. Thường xuyên được bà con tín nhiệm làm những lời thơ ngâm, góp vui vào những sự kiện trọng đại của thôn, xã.

Đậu Tình