GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng, Giảng viên bộ môn Hoá hữu cơ, khoa Hoá học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG TP.HCM.
Công việc nghiên cứu khoa học không đòi hỏi chúng tôi phải dành 100% thời gian trong phòng thí nghiệm mà có thể du di để cùng làm được những công việc khác.
Có lẽ ưu thế nhất với phụ nữ làm nghiên cứu là không bị áp đặt về mặt thời gian.
Nếu trong gia đình có thu nhập ổn định, người phụ nữ không phải lo lắng về mặt tài chính thì việc này là rất lý tưởng.
Nhiều người nói phụ nữ làm khoa học sẽ không còn mềm mại nữa mà đã bị "khô hoá:...
- Tôi nghĩ khô khan là do bản tính người chứ không phải làm khoa học khiến mình trở nên khô khan.
Chúng tôi vẫn lãng mạn đó chứ (cười).
Ngoài công việc, chúng tôi có gia đình, rồi lu bu với chồng con, vẫn có những buổi cô và nhiều trò cùng đi thu hái mẫu cây ở rừng ngập mặn Cần Giờ...
Những người làm nghiên cứu cần sự tĩnh tâm rất lớn. Khi đang làm việc có khi nào cô bị phân tâm không?
- Khi đã vào phòng làm việc, khoác lên mình chiếc áo ở phòng thí nghiệm, chúng tôi không có thời gian để suy tư những việc bên ngoài.
Nếu có thời gian, chúng tôi lại phải chuẩn bị những đề tài mới và phải đặt ra điều này điều nọ. Khi đã nghiên cứu, chúng tôi không thể để đầu óc nghỉ vì rất sợ rơi vào trường hợp “hết đề tài này thì mình làm gì”?
Đây là thời gian đòi hỏi phải luôn tĩnh tâm, đặc biệt là buổi tối.
Tôi nghĩ đây cũng là một điều thiệt thòi cho gia đình.
Tôi thấy ở một số tổ chức, hội đoàn họ triển khai cơ hội cho hội việc đi thực địa, hội trại để lấy ý tưởng rất hay.
Bên nghiên cứu khoa học chúng tôi không có điều kiện này nên ai muốn phấn đấu, vươn lên thì bắt buộc phải động não, tự đọc tài liệu sách báo, tham dự các hội thảo khoa học hoặc thảo luận với bạn bè, đồng nghiệp nhằm kiếm thêm ý tương mới.
Đã có lúc tôi nhận được lời khuyên nghỉ nghề
Hơn 40 năm gắn bó với nghiên cứu cô nghĩ mình được hay mất nhiều hơn?
- Tôi nghĩ là mình đã được chứ không mất.
Dĩ nhiên, trong quá trình làm việc, có sự đụng chạm đồng nghiệp, có sự phân công không hợp lý làm mình buồn bực và cũng đôi lần bị chèn ép khiến đến phát khóc. Nhưng rồi chỉ là sự thoáng qua trong một khoảng thời gian ngắn.
Năm 2016, GS Phụng là cá nhân duy nhất của Việt Nam đạt giải Kovalevskaia
Tôi nhớ, có lúc mình từng phản kháng “tôi không đồng ý, tại sao lại bắt tôi làm như vậy”, tức là cũng cự cãi. Nhưng đó không phải là mất.
Ngược lại, tôi thấy mình được cống hiến cho xã hội, góp phần đào tạo các em thành những tinh hoa để đóng góp tiếp nối cho xã hội, có những sản phẩm xuất sắc là các thạc sĩ, tiến sĩ trẻ tài giỏi, năng động, sau khi ra khỏi trường và hiện đang công tác phục vụ xã hội, nên tôi hài lòng về điều này.
Những công việc từ phòng thí nghiệm được cô mang về nhà tìm sự chia sẻ trong gia đình?
- Rất nhiều lần là đằng khác. Rất may ông xã tôi là người làm cùng trường (Khoa Vật lý) nên rất đồng cảm và hay thảo luận cùng. Ông xã cũng lớn hơn, lại là đàn anh trong nghề nên góp cho tôi những điều đúng đắn.
Có lúc nào cô nhận được yêu cầu từ người thân nên nghỉ nghề này không?
- Có chứ, đó là giai đoạn rất khó khăn, con nhỏ, lương thấp. Ông xã đã khuyên tôi ở nhà trông con để anh lo mọi việc.
Để đi làm, tôi phải gửi con cho ông bà nội ngoại trông giữ.
Tôi nghĩ đó là lời nhắc nhở để tôi biết thu xếp, làm sao vừa có công việc, vừa phải lo cho gia đình.
Tôi nhận được sự hỗ trợ rất nhiều từ chính ông xã, và cha mẹ nội ngoại đôi bên, kể cả người chị chồng.
Phải thương tôi lắm ông ấy mới vui vẻ ở nhà giữ con để tôi sang Pháp làm nghiên cứu trong 25 tháng. Lúc tôi đi con đầu mới 9 tuổi còn con thứ hai mới 3 tuổi.
Từng xay xát gạo để mưu sinh
Nghề giáo không đưa lại cuộc sống đầy đủ về vật chất trong khi cả hai vợ chồng cô đều là nhà giáo thì khó khăn như thế nào?
- Tôi nghĩ nghề giáo viên được xếp vào tầng lớp trung lưu, có nghĩa không nghèo không giàu. Nhưng hai con tôi nói rằng chúng không đi theo nghề của ba mẹ vì nghề này không dư giả.
Rất may, ở thế hệ chúng tôi có một giai đoạn lịch sử mọi người trong xã hội đều được tạo cơ hội làm thêm bên ngoài, làm thêm một nghề tay trái miễn đừng vi phạm pháp luật. Khoảng thời gian 10 năm sau thống nhất đất nước, chúng tôi được Nhà nước cho phép làm thêm để tăng thêm thu nhập.
GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng là giảng viên cao cấp Bộ môn hóa hữu cơ, Khoa Hoá Học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG TP.HCM.
GS Phụng đã chủ trì 11 đề tài các cấp, công bố 144 bài báo trên các tạp chí chuyên ngành hóa trong và ngoài nước, xuất bản 7 sách giáo trình đại học và sau đại học.
Bà nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2007 và danh hiệu Nhà giáo Ưu tú năm 2010, Huân chương Lao động hạng Ba năm 2011.
Năm 2016, bà được nhận giải thưởng Kovalevskaia - Giải thưởng mang tên nhà nữ toán học gốc Nga dành tặng cho nữ khoa học gia có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào thực tiễn cuộc sống, đem lại lợi ích trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội và văn hóa.
Lúc này, Bộ chủ quản và nhà trường chỉ đặt ra yêu cầu cho chúng tôi là giảng dạy thật tốt, chứ chưa đặt nặng tới nghiên cứu khoa hoc.
Vì vậy chúng tôi đã “chân trong chân ngoài” để kiếm thêm thu nhập.
Sau giờ dạy học tôi ở nhà trông con, còn ông xã thì ra ngoài làm thêm, hợp tác với bạn bè sửa máy vi tính, buôn bán, xay xát gạo ở chợ đầu mối.
Vì vậy chúng tôi có tích cóp được một căn nhà để cho thuê và đó là nguồn gốc để tôi tập trung cho nghiên cứu. Còn sau này khi đã ổn định thì chúng tôi chỉ trông cậy vào đồng lương giảng viên thôi.
Cô đã thuyết phục người thân như thế nào để được yên tâm làm một công việc không có thu nhập cao nhưng mất nhiều thời gian?
- Tôi nghĩ mình không thuyết phục mà sống bằng tình cảm.
Tôi luôn sống với người thân bằng tình yêu thương, có để dành thời gian hỏi han, chăm sóc để nhận được sự hỗ trợ ngược lại từ người thân trong gia đình.
Tôi đã "bơi" theo các thầy cô
Những điều gì từ chính bản thân mà cô muốn gửi cho học trò khi gắn bó với nghề này và những nghiên cứu sinh là nữ?
- Tôi không biết các em đi theo nghề vì đam mê nghiên cứu hay vì công việc phải bắt buộc.
Bản thân tôi đam mê công việc này và luôn sống trung thực.
Tôi luôn nghĩ mình phải sống tốt để làm gương cho các em, còn các em có xem tôi là tấm gương hay không thì câu trả lời là ở các em.
Tôi luôn nói với các em rằng những gì cô đạt được, thì các em cũng sẽ đạt được thậm chí còn hơn thế, nếu bền bỉ nỗ lực làm nghề.
Phụ nữ nói chung và phụ nữ nghiên khoa học nói riêng, luôn bị thiệt thòi trong tất cả mọi mặt.
Dù nghiên cứu khoa học, công tác xã hội thì ngoài công việc chúng tôi là một người của gia đình, tới giờ phải đi chợ, nấu cơm, đón con học về, chăm sóc con khi con ốm....
Những công việc này chiếm nhiều thời gian và lấy mất nhiều năng lượng nên lỡ nhiều cơ hội để cống hiến.
Tôi nghĩ nhiệm vụ này là quý báu, hoàn toàn cần thiết cho sự phát triển của xã hội, và không thể giao nhiệm vụ đó cho chồng hay ai khác.
Điều đó cũng giúp chúng tôi nhận ra mình đang đứng ở đâu và cần biết nên xoay xở như thế nào để đạt được mình mong muốn.
Nhờ thói quen nghiên cứu khoa học là phải tập nhìn nhận sự vật một cách khác quan, đúng với bản chất của nó, rồi so sánh, nhận xét, phán đoán để đưa ra phương án xử lý thích hợp...nên chúng tôi (các nữ nghiên cứu khoa học) đã có thể từng bước vượt qua khó khăn, và tiến lên trong nghề nghiệp.
Cô Phụng: "Xung quanh tôi có rất nhiều măng non".
Bản thân tôi khi nhận được lời đề nghị nghỉ việc từ ông xã đã không “cương” mà nhẹ nhàng để anh hiểu rằng tôi cần có gia đình êm ấm nhưng cũng cần có công việc để thoả mãn tâm trí.
So với các bạn nam trong cùng nghề, các nữ chúng tôi trong cùng điều kiện thì cũng sẽ đạt những kết quả tương đồng.
Nếu được quay lại thời trẻ, cô có chọn nghề này không?
- Rất nhiều người đã hỏi rằng tại sao lại chọn nghề này nhưng tôi nghĩ người chọn nghề và nghề cũng chọn người. Bản thân tôi bị nghề chọn mình.
Thời chúng tôi tốt nghiệp đại học thì nhà trường nắm vai trò phân công công tác cho sinh viên ra trường. Lúc đó tôi được phân công vào Viện nghiên cứu nhưng sau đó trường có chủ trương giữ lại giảng viên nữ để cân bằng nam và nữ.
Nếu lúc đó muốn cãi cự hay từ chối cũng không được.
Tôi ở lại trường và được phân công vào Bộ môn hoá hữu cơ, Khoa Hoá và tiếp theo được phân công vào nhóm của thầy Lê Văn Thới và cô Nguyễn Ngọc Sương, những thầy cô rất đam mê khoa học nên niềm đam mê đã lan toả sang tôi.
Ở trong môi trường như vậy tôi đã "bơi" theo các thầy cô.
Khi nghiệp nghiên cứu đã vận vào, bản thân tôi cũng thấy vui, có ích cho xã hội nên công việc cứ cuốn tôi đi. Nếu làm lại tôi cũng chỉ mong được làm việc với những thầy cô siêng năng, gương mẫu như vậy.
Nếu có một hình ảnh để nói về mình, cô sẽ nghĩ tới điều gì?
- Tôi là một bụi tre già rậm rạp xù xì nhưng ở xung quanh luôn có những cây tre nhỏ đang vương mình lên trời cao và những mậm măng non cao, thấp đang lú nhú khỏi mặt đất.
Những cây tre, mậm măng là những học trò của tôi hoặc học trò của học trò tôi. Những cây tre và mậm măng non này sẽ ngày càng nhiều, ngày càng lớn lên, đóng góp cho đời.
Cảm ơn cô đã chia sẻ!
Cô Phụng là người có ảnh hưởng lớn đối với tôi. Lúc vừa sinh con, vừa đi làm, vừa nghiên cứu, tôi từng nghĩ đến việc bỏ dở mọi việc nhưng cô Phụng đã động viên rất nhiều. Tôi nghĩ bản thân cô Phụng từng sống trong thời kỳ bao cấp lại có hai con nhỏ nhưng đã vượt lên để nghiên cứu khoa học vì vậy những khó khăn của tôi chưa “thấm” so với cô.
Cô Phụng không nói rằng mình có những bài học để truyền đạt cho học trò nhưng chúng tôi học được nhiều điều quý giá từ cô.
(Đỗ Thị Mỹ Liên, Giảng viên Trường ĐH Sài Gòn – nghiên cứu sinh do cô Phụng hướng dẫn).
Hãy giúp trẻ hiểu rằng một mối quan hệ tình dục (bao gồm cả việc gửi những hình ảnh hay tin nhắn gợi tình) nên là sự tin tưởng lẫn nhau. Nếu con bạn được người khác nói rằng “nên” gửi một bức ảnh hay đăng tải một video, hãy nói rõ với trẻ rằng các con có quyền nói “không”. Nếu con bị cưỡng chế, bắt nạt, thậm chí là tống tiền, hãy trấn an trẻ rằng con không phải làm những việc mà con không muốn, rằng bạn sẽ giúp con tìm ra giải pháp.
Nếu con nói chưa từng thử “sexting”, hãy nói với con rằng con nên tìm tới bố mẹ nếu con gặp bất cứ rắc rối nào trong tương lai. Nếu con nói đã từng gửi cho một người, hãy đề nghị con yêu cầu người đó xóa bỏ. Nếu con nói bị ép buộc làm điều đó, hãy thảo luận với con về việc sẽ làm tiếp theo. Có thể là “chặn” ai đó online, có thể là báo cáo sự việc với giáo viên. Nếu con nói bị một số người hoặc bất cứ ai mà con không biết ép phải gửi, bạn cần giải thích rằng sự việc nên được báo cho cảnh sát. Tuy nhiên, đừng đe dọa sẽ tịch thu điện thoại hay kéo chúng tới đồn cảnh sát. Đơn giản là hãy giải thích rằng bạn có trách nhiệm chăm sóc chúng và chuyện này có liên quan tới những người khác.
Đừng khiến cuộc trò chuyện này chỉ diễn ra một lần duy nhất. Bạn không cần phải kiểm tra điện thoại của con hàng tuần. Nhưng hãy để “cửa mở” cho những cuộc trò chuyện tiếp theo, đặc biệt là khi con chia tay bạn trai/ bạn gái, hoặc khi chúng bắt đầu một mối quan hệ mới. Nếu con biết rằng có thể nói chuyện với bạn, nhiều khả năng con sẽ tìm tới bạn khi gặp rắc rối. Nhưng quan trọng nhất, đừng để cuộc trò chuyện này trở nên quá muộn.
Với đề thi tổ hợp Khoa học xã hội có môn Lịch sử được cho là khó, thí sinh TP.HCM khá đăm chiêu khi rời phòng thi. Ảnh: Tùng Tin
Thí sinh Trần Mai Anh, Trường CĐ nghệ thuật Hà Nội cho biết, đọc đề Sử xong em… “khóc thét”. “Em nghĩ có lẽ mình chỉ qua điểm liệt thôi. Em khá hoang mang”.
Mai Anh đánh giá tỉ lệ lịch sử thế giới trong đề thi năm nay cao hơn lịch sử Việt Nam rất nhiều. Mặc dù phần kiến thức lịch sử thế giới vẫn nằm trong chương trình nhưng thí sinh không quá chú trọng ôn tập.
Ngoài ra, phần lịch sử Việt Nam đòi hỏi sự vận dụng cao nên dù có học thuộc nhưng không tư duy, suy luận cũng khó để làm tốt.
“Khi làm thử đề năm ngoái em thấy điểm khá cao nhưng đề năm nay em thấy khó”, Mai Anh bày tỏ.
Thí sinh này cũng đánh giá, đề thi Địa lý năm nay “dễ thở” và em hoàn thành tốt.
Còn thí sinh Lê Minh Anh (Trường THPT Văn Hiến) “Đề Sử khó vì có quá nhiều kiến thức được đưa ra, chủ yếu về chiến tranh Pháp và Mỹ, trong đó có nhiều câu hỏi khó và yêu cầu vận dụng cao”.
Thí sinh Đà Nẵng nói về đề thi tổ hợp Khoa học xã hội
Nguyễn Quỳnh Trang, Trường CĐ Nghệ thuật Hà Nội, cũng cho rằng đề Sử có nhiều câu dài và các phương án trả lời có sự trùng lặp, gây nhiễu.
“Nhiều câu có đáp án dài “bằng nhau”, vì thế kể cả khoanh liều cũng không được. Môn Địa lý có trên 10 câu Atlas dễ nhìn, dễ kiếm điểm. Em ước chừng điểm Sử chỉ được 5, còn Địa chắc khoảng được 7 điểm”, Trang cho biết.
Trong khi đó, thí sinh Phương Anh, học ban xã hội của Trường THPT Marie Curie (TP.HCM) là một trong số ít thí sinh nhận định đề Lịch sử như vậy là bình thường, vừa sức. “Em ôn tập cả chương trình nên thấy đề Sử như vậy là bình thường. Đề Địa lý có dễ hơn. Đề Giáo dục công dân tuy có nhiều tình huống nhưng em nghĩ khá ổn”.
Thí sinh hy vọng môn Địa lý và Giáo dục công dân sẽ kéo điểm bài thi tổ hợp sáng nay
Địa dễ, nhưng sẽ không có “mưa điểm 10”
Về đề thi môn Địa lí, thầy giáo Vũ Hải Nam đánh giá chung rằng ở mức độ cơ bản nhưng vẫn đảm bảo độ phân hóa cao, phù hợp với mục tiêu của kì thi THPT quốc gia và xét tuyển đại học.
“Sẽ có nhiều điểm 8, 9 nhưng “mưa” điểm 10 không nhiều” – thầy Nam nhận định.
Cụ thể, theo thầy Nam, đề thi năm 2019 không khó như đề thi năm 2018.
Số câu hỏi dễ (nhận biết và thông hiểu) tăng lên, số câu vận dụng cao giảm đi và đồng thời có sự giảm về độ khó của các câu hỏi này so với đề thi 2018. Thay vì những câu hỏi khó và dễ gây tranh cãi, đánh đố như năm 2018, câu hỏi năm nay mang tính vận dụng cao, tập trung vào vốn hiểu biết thực tế và khả năng suy luận của học sinh nhiều hơn.
Học sinh đạt điểm trung bình khá dễ, học sinh khá giỏi có thể đạt điểm 9 trở lên, tuy nhiên để đạt được điểm 10 tuyệt đối môn Địa cần có sự đột phá cao.
Phân tích đề thi môn Địa lý (Nguồn: Tuyensinh247)
Còn thầy Nguyễn Viết Đăng Du, Tổ trưởng tổ Lịch sử, Trường THPT Lê Quý Đôn, TP.HCM, thì nói ngắn gọn “đề thi Lịch sử năm nay tốt”.
Theo thầy Du, đề Lịch sử có 40 câu hỏi nhưng chủ yếu tập trung trong chương trình lớp 12. Các câu hỏi thuộc nội dung chương trình lớp 11 chỉ chiếm 1 điểm. Về phân bổ, phần lịch sử thế giới 3 điểm chiếm 30% tổng điểm.
Clip: Thí sinh Nguyễn Quỳnh Trang, Trường CĐ nghệ thuật Hà Nội, nhận xét về đề thi.
“Số lượng câu hỏi mang tính chất thông hiểu nhận biết chiếm đa số đủ cho thí sinh đạt trung bình. Các câu hỏi phân loại có hình thức đa dạng như nhận xét các đánh giá, tìm điểm tương đồng, so sánh các sự kiện lịch sử đòi hỏi thí sinh phải có kĩ năng phân tích, so sánh, tổng hợp cao...” - thầy Du nhìn nhận.
Theo thầy Du phổ điểm bài thi môn Sử sẽ từ 3-4 điểm do số lượng bài thi dưới điểm trung bình sẽ nhiều, vì đề mang tính khái quát và dàn trải cả chương trình, gây khó cho những thí sinh chọn tổ hợp xã hội là giải pháp tình thế.
Thí sinh không cần đợi kết quả vẫn tự tin đỗ đại học. Clip: Linh Trang
Nhóm phóng viên
Đề thi THPT quốc gia môn lịch sử 2019 chính thức của Bộ GD-ĐT
- Dưới đây là đề thi THPT quốc gia môn lịch sử 2019 chính thức của Bộ GD-ĐT.
Ông Nguyễn Hồng Sơn sinh năm 1964 tại Thanh Hóa, tốt nghiệp cử nhân kinh tế (chuyên ngành kinh tế chính trị) năm 1989, tiến sĩ kinh tế (chuyên ngành kinh tế chính trị) năm 1993 tại Đại học Tổng hợp Quốc gia Matxcơva, Liên bang Nga (MGU).
Ông Sơn là thực tập sinh cao cấp về Kinh tế Quốc tế tại Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, Liên bang Nga (1993 - 1995). Ông được phong chức danh Phó Giáo sư năm 2005, giảng viên cao cấp (hạng I) năm 2016, sử dụng thành thạo tiếng Nga và tiếng Anh.
Ông Nguyễn Hồng Sơn từng đảm nhiệm các chức vụ quản lý như: Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Nghiên cứu Phát triển, Trưởng phòng Nghiên cứu Tài chính – Tiền tệ Quốc tế, Trưởng phòng Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế trực thuộc Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới – Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.
Năm 2007, ông được bổ nhiệm làm Phó Hiệu trưởng kiêm Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Giáo dục Quốc tế trực thuộc Trường ĐH Kinh tế - ĐHQG Hà Nội. Tới năm 2011, ông Sơn được bổ nhiệm là Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế - ĐHQG Hà Nội.
- Hơn 60 tuổi, GS.TS Nguyễn Kim Phi Phụng, giảng viên bộ môn Hoá hữu cơ, khoa Hoá học, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQG TP.HCM vẫn hằng ngày cần mẫn bên các học trò trong phòng thí nghiệm. 
评论专区