Một trường hợp khác cũng bất ngờ phát hiện bệnh thận khi còn trẻ là chị T.H, 23 tuổi, ở Gia Lâm, Hà Nội. Chị phát hiện bệnh suy thận mạnsau lần đi khám sức khỏe để xin việc, trước đó, các triệu chứng bệnh của chị không rõ ràng.

Chị được tư vấn quản lý theo chuyên khoa thận tại một cơ sở y tế, khoảng 2 năm, sức khỏe tương đối ổn định. Sau đó, chị H. nghe theo người quen uống thuốc nam, chỉ 2 tuần sau bệnh tiến triển nặng lên, bắt buộc phải điều trị thay thế thận bằng hình thức lọc máu chu kỳ tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang.

Hiện có khoảng 150 bệnh nhân lọc máu chu kỳ tại Khoa Nội thận tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang. Năm năm qua, tỷ lệ bệnh nhân trẻ mắc bệnh thận mạn giai đoạn cuối phải lọc máu chu kỳ tăng lên 10%, gây gánh nặng cho y tế, gia đình và xã hội.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Tuyên, Trưởng khoa Nội thận tiết niệu, ngày 16/8 cho biết bệnh thận mạn có xu hướng trẻ hóa, nam nhiều hơn nữ. "Có nam thanh niên mới 18 tuổi phát hiện ra bệnh ở giai đoạn cuối khi đi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự", bác sĩ Tuyên nói.

Bệnh thận mạn là tình trạng mất chức năng thận chậm và tiến triển trong vài năm. Người mắc bệnh thận mạn các giai đoạn cuối cùng có thể bị suy thận. Bất cứ khi nào bệnh thận tiến triển, mức chất thải nguy hiểm có thể nhanh chóng tích tụ bên trong cơ thể. 

Ngoài những nguyên nhân dẫn tới bệnh thận mạn giai đoạn cuối như di truyền, thận đa nang, nhiễm khuẩn, bệnh tư miễn..., bác sĩ Tuyên cho biết thói quen sinh hoạt không lành mạnh như ăn uống thừa năng lượng, thức ăn chế biến sẵn nhiều hóa chất bảo quản, lạm dụng các loại đồ uống có cồn, chất kích thích, trong khi ít vận động thể lực cũng là những yếu tố nguy cơ dẫn tới trẻ hóa suy thận mạn.

Hầu hết những người bệnh thận mạn không biết mình mắc bệnh vì các triệu chứng thường không phát triển, không biểu hiện rõ ràng trong các giai đoạn đầu nên dễ bị bỏ qua, nhất là với người trẻ.

Thông thường, nếu một người nhận thấy bất kỳ triệu chứng lâm sàng nào, có thể cho thấy tình trạng bệnh đã ở giai đoạn nặng, phải chỉ định lọc máu chu kỳ, nếu không được chạy thận nhân tạo (lọc máu) sẽ gây ra các biến chứng, thậm chí tử vong.  

- Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.

- Sưng mắt cá chân, bàn chân hoặc bàn tay, hoặc toàn thân.

- Đi tiểu thường xuyên.​ 

- Thường xuyên đau đầu do huyết áp cao.

- Nhìn thấy máu trong nước tiểu.

- Thiếu máu​ và xanh xao do giảm sản xuất hồng cầu.

Chân sưng to sau khi đi bộ

ThS.BS Phan Thảo Nguyên, Trưởng khoa Nội tim mạch người lớn, Trung tâm tim mạch, BV E cho biết, bệnh nhân Đặng Thanh Mai, 50 tuổi, ở Cầu Giấy, Hà Nội đến BV khám trong tình trạng chân trái sưng to và đau đớn, mạch mu chân rõ, chân trái hầu như không thể vận động được.  

Bà Mai cho biết, lâu nay vẫn giữ thói quen đi bộ tập thể dục. Tuy nhiên cách đây vài tháng, bà bất ngờ thấy chân trái bị đau, sau đó sưng to dần gấp 1,5 lần bình thường, không thể đi lại nên mới đến BV khám.

Các bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân làm siêu âm hệ động tĩnh mạch chi dưới, chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới cấp tính vùng chậu đùi.

Bệnh nhân được điều trị nội khoa bằng các thuốc chống đông đường uống, đường tiêm và các biện pháp hỗ trợ, đồng thời được làm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân.

Chân sưng to và đau bất thường là triệu chứng muộn của bệnh thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

Tuy nhiên sau 4 ngày điều trị triệu chứng, tình trạng bệnh thuyên giảm ít, chân trái bệnh nhân vẫn sưng to, phù và không đi lại được… Siêu âm kiểm tra cho thấy huyết khối tĩnh mạch chậu trái đã lan một phần vào tĩnh mạch chủ dưới và di động có thể gây huyết khối động mạch phổi và đe dọa tính mạng của người bệnh bất cứ khi nào.

Sau hội chẩn, các bác sĩ quyết định phẫu thuật, đưa lưới lọc tĩnh mạch vào tĩnh mạch chủ dưới nhờ hướng dẫn của hệ thống chụp mạch để tránh nguy cơ thuyên tắc động mạch phổi.

Huyết khối tĩnh mạch sâu được hút bằng dụng cụ đặc biệt đi ngược dòng từ động mạch khoeo bên trái. Rất nhiều huyết khối cũ và mới đã được kíp can thiệp hút ra ngoài.

Thời gian can thiệp kéo dài 60 phút, đây là phương pháp đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng, tuy nhiên tại Việt Nam rất ít nơi triển khai. Sau can thiệp, không còn hình ảnh huyết khối ở vùng tĩnh mạch chậu trái, bệnh nhân tỉnh táo trong suốt quá trình làm.

Sau can thiệp 1 ngày, các triệu chứng như đau nhức, phù nề… ở vùng chân trái của bệnh nhân đã giảm rõ rệt. Bệnh nhân không còn cảm giác đau đớn khi vận động.

Triệu chứng âm thầm, có thể đột tử

BS Nguyên cho biết, bệnh thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu ở chi dưới là tình trạng tắc nghẽn tĩnh mạch ở một số bộ phận như vùng đùi, cẳng chân, khoeo chân, tĩnh mạch chậu do sự hình thành cục máu đông gây lấp lòng mạch.

Hiện chưa rõ nguyên nhân gây bệnh, tuy nhiên, bệnh thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu ở chi dưới thường xảy ra trên những người có bệnh sử gia đình, tuổi cao, béo phì, phụ nữ có thai hoặc ở các bệnh nhân có các bệnh lý tăng đông như bệnh về thận, bệnh thiếu hụt yếu tố đông máu…

Bệnh nhân hồi phục tốt sau khi được can thiệp

“Thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới là một bệnh lý ít biểu hiện triệu chứng nên thường phát hiện muộn. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây nguy cơ thuyên tắc mạch phổi, có thể gây đột tử”, BS Nguyên nhấn mạnh.

Trước đây với các trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu người bệnh chỉ được điều trị nội khoa và chờ đợi cục máu đông tiêu dần.

Tuy nhiên các triệu chứng sẽ thuyên giảm rất chậm, chân căng, tức, hạn chế đi lại làm người bệnh khó chịu rất nhiều.

Hiện nay, nhờ sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là sự phát triển của can thiệp tim mạch, một số ít cơ sở tim mạch tại Việt Nam bắt đầu áp dụng phương pháp can thiệp để lấy huyết khối.

Theo BS Nguyên, thuyên tắc tĩnh mạch chi dưới không có dấu hiệu, triệu chứng nên rất khó phát hiện bệnh sớm. Nếu người bệnh có các triệu chứng như chân sưng nhiều, nặng chân, tức, đau dọc theo đường đi của tĩnh mạch, nổi tĩnh mạch ngoại biên… thì 50% có nguy cơ mắc bệnh.

Do đó cách tránh bệnh hiệu quả nhất trên những nhóm nguy cơ là nên chủ động thăm khám định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, giảm được nguy cơ biến chứng.

Thúy Hạnh

Nữ sinh tắc ruột phải phẫu thuật gấp vì ăn loại quả nhà nhà yêu thích

Sau ăn, L. đau bụng dữ dội kèm theo nôn, đưa vào bệnh viện cấp cứu và được bác sĩ chẩn đoán bị tắc ruột.    

Tại đây BSCKI. Nguyễn Thành Trung đã chỉ định cho chị S., đi bóc giả mạc.

“Đây là một ca viêm kết mạc phức tạp, tiến triển rất nhanh. Hiện 2 mắt đều bị viêm nặng, bong trợt biểu mô giác mạc rộng, có nhiều giả mạc làm mắt sưng nề dữ dội, gây cảm giác đau nhức, rất khó chịu. Giả mạc làm cho thuốc khó ngấm được vào các tổ chức của mắt nên tác dụng điều trị bị hạn chế. Chính giả mạc cũng là tác nhân gây viêm trợt giác mạc làm mắt kích thích và giảm thị lực…”, BS. Trung cho hay.

Theo BS. Trung, “Đau mắt đỏ là cách gọi dân gian, chuyên môn gọi là bệnh viêm kết mạc cấp. Bệnh biểu hiện đặc trưng là đỏ mắt do cương tụ (giãn) các mạch máu nông. Ngoài ra, bệnh còn có dấu hiệu: nhiều tiết tố (ghèn, dử mắt), kèm theo sưng nề mi mắt, cộm xốn, chảy nước mắt… Trẻ nhỏ đôi khi có thêm các dấu hiệu toàn thân: sốt, sưng hạch trước tai, ho hoặc viêm long hô hấp trên…

Có nhiều nguyên nhân gây ra viêm kết mạc cấp như: nhiễm khuẩn, nhiễm virus, dị ứng, hóa chất hoặc các tác nhân vật lý… nhưng hay gặp nhất là 2 nhóm nguyên nhân: do vi khuẩn và virus với các biểu hiện lâm sàng khác nhau, trong đó khoảng 80% viêm kết mạc cấp hiện nay là do Adenovius. Tuy nhiên, ở Việt Nam do môi trường khí hậu nóng ẩm kèm theo điều kiện vệ sinh, thông khí tại một số nơi chưa được đảm bảo nên viêm kết mạc cấp do virus thường có bội nhiễm thêm vi khuẩn.

Viêm kết mạc do Adenovirus, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và xảy ra quanh năm, tuy nhiên có thể có 1 vài đợt dịch bùng lên vào vụ hè - thu hoặc thu - đông. Bệnh thường kéo dài trong khoảng hai tuần và có thể tự khỏi. Tuy nhiên, có một số trường hợp diễn biến bất thường và có thể gây ra các biến chứng như: viêm kết mạc nặng có giả mạc, viêm giác mạc, trợt, loét giác mạc…, đôi khi phải nhập viện điều trị.

Tổn thương giác mạc có thể xuất hiện ở tuần thứ 2 sau khi có dấu hiệu đau mắt đỏ. Người bệnh thấy mắt kích thích nhiều, nhạy cảm hơn với ánh sáng, chói, chảy nước mắt và nhìn mờ, như có sương mù trước mặt. Ngoài ra, người bệnh có thể thấy mắt đau như kim châm hoặc có cảm giác bỏng rát, khó chịu giống như đang có dị vật trong mắt; những chấm mờ li ti trên bề mặt giác mạc, nặng hơn có thể thấy những đám trợt biểu mô giác mạc bắt màu thuốc nhuộm (chỉ bác sỹ mới thấy).

Theo khuyến cáo của Hệ thống bệnh viện mắt Hitec, khi có các dấu hiệu đau mắt đỏ, người bệnh cần tới khám và điều trị tại các phòng khám chuyên khoa mắt để được hướng dẫn điều trị và theo dõi kịp thời. Điều trị đau mắt đỏ không quá khó khăn, chủ yếu là vệ sinh mắt, nâng cao thể trạng và sức đề kháng cùng với các thuốc tra nhỏ tại chỗ làm giảm nhẹ triệu chứng, kháng viêm, kháng sinh… 

Tuy nhiên, “Người bệnh tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là những thuốc có Corticosteroid vì thuốc có thể gây những biến chứng nguy hiểm, giảm thị lực lâu dài, thậm trí không hồi phục. Hay gặp nhất là viêm giác mạc chấm nông hoặc viêm kết mạc có giả mạc gây bong trợt biểu mô giác mạc …”, chuyên gia Mắt Hitec lưu ý - “Không nên điều trị theo kinh nghiệm dân gian như xông mắt bằng các loại thuốc, lá cây tránh làm bệnh nặng thêm và tăng nguy cơ bội nhiễm. Ngoài việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ như sau: Chườm lạnh lên mi mắt giúp dễ chịu và giảm đau; rửa mắt, làm sạch ghèn (dử) bằng nước muối sinh lý vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và trước khi tra thuốc; bổ sung vi chất và vitamin C để tăng cường sức đề kháng như nước cam, chanh…; cách ly bằng cách đeo khẩu trang, tránh dùng các đồ dùng chung như cốc uống nước, khăn lau, thuốc tra mắt để hạn chế lây lan. Trẻ nhỏ nên cho nghỉ học để vừa đảm bảo vệ sinh, vừa tuân thủ tốt chế độ điều trị và phòng lây lan cho cộng đồng.

Thế Định