Nhận định, soi kèo Punjab vs FC Goa, 21h00 ngày 27/2: Tấn công dồn dập

Vấn đề là làm thế nào để hiện thực ý kiến đó của Thủ tướng?

Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt ra một số yêu cầu đối với ngành giáo dục mà nhiệm vụ hàng đầu là “học thật, thi thật và nhân tài thật”.

Vấn đề ‘Học thật, thi thật, nhân tài thật’ đã được đặt ra cho ngành giáo dục trong một thời gian dài. Ngay từ năm 1981, tại lễ kỷ niệm 35 năm thành lập ngành sư phạm, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “Phải xây dựng trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò, dạy ra dạy, học ra học.”. Năm 2006, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo ngành giáo dục khắc phục hiện tượng để ‘học sinh ngồi nhầm lớp”.

Trong cuộc trả lời chất vấn của Quốc hội ngày 25/11/2006, Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân thẳng thắn: “Nếu muốn các em có động lực học tập để làm người, để có tri thức, nhân cách, kỹ năng, để học được một nghề thì khi các em chưa đạt được kết quả, ta phải nói là các em chưa đạt và tạo điều kiện cho các em học thêm, học lại”. Đáng tiếc là mục tiêu này đã bị chìm ngập mà nói đúng hơn là bị lãng quên trong bộn bề những công việc của ngành như xây dựng chương trình mới, viết sách giáo khoa mới, đưa tiếng Anh vào chương trình tiểu học, thi trắc nghiệm, v.v.

Thêm vào đó, trào lưu Tân tự do (Neoliberalism) coi giáo dục là một loại hàng hóa của phương Tây đã lan vào nước ta qua quá trình toàn cầu hóa và ảnh hưởng không nhỏ đến tư duy, cách làm và chính sách giáo dục cũng như mong muốn của học sinh và phụ huynh dẫn đến những  tác động tiêu cực không mong muốn đến mục tiêu "Học thật, thi thật, nhân tài thật". 

Giáo dục là một hệ thống phức hợp gắn kết với nhiều hệ thống khác như kinh tế, văn hóa, xã hội và chính trị. Trong hệ thống giáo dục lại có nhiều ‘tiểu hệ thống’ người dạy, người học, nhà trường, phụ huynh, người sử dụng sản phẩm giáo dục. Bản thân mỗi tiểu hệ thống đó lại là một hệ thống phức hợp với những lợi ích và mong muốn thường xung khắc với nhau. Các hệ thống này kể cả các tiểu hệ thống trong hệ thống giáo dục lại không ổn định mà luôn biến động.

Chính vì vậy, khác với cách nghĩ lâu nay của chúng ta, quan hệ giữa can thiệp hay đổi mới giáo dục với kết quả giáo dục luôn mang tính phi tuyến. Ví dụ, không phải cứ đổi mới chương trình giáo dục hay sách giáo khoa là chất lượng giáo dục sẽ tự khắc tốt lên; không phải cứ tăng lương cho giáo viên là chất lượng dạy sẽ tự nhiên tốt lên. Vậy thì chúng ta phải chọn can thiệp vào khâu cơ bản nhất (điều kiện ban đầu) trong hệ thống phức hợp đó để kết quả mong muốn hiện khởi.

Điều kiện ban đầu đó hay khâu đột phá của giáo dục nước ta đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ ra một cách chính xác. Vấn đề còn lại là làm thế nào để tác động tích cực vào điều kiện ban đầu đó và đây là cả một con đường dài cần vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Học thật là học cách học để khám phá thế giới.

Trước hết, học thật có thể hiểu một cách ngắn gọn là có mục đích học tập thật. Có mục đích học tập thật sẽ có động lực học tập thật và có khả năng tìm ra cách học thật. Mục đích đó chính là học để khám phá và phát triển bản thân để trở thành người có ích cho cộng đồng và cho xã hội chứ không phải học để lấy điểm thi cao hay bằng cấp.

Để học thật người học phải được hướng dẫn các kỹ năng kết nối các dữ liệu, khái niệm hay các nội dung lại với nhau để suy luận, đặt câu hỏi hay các giả thuyết, đưa ra ý kiến đánh giá và  nhận xét cá nhân về những nội dung đó, từ đó xây dựng cho cá nhân một cách hiểu vấn đề mới. Mặc dù việc ghi nhớ máy móc kiến thức vẫn cần thiết ở một chừng mực nào đó đối với từng cấp học nhưng học thật không thể chỉ dừng lại ở việc ghi nhớ dữ liệu hay thông tin. Nói một cách ngắn gọn học thật là học cách học để khám phá thế giới.

Thi thật có thể được hiểu là kết quả thi phản ánh tương đối trung thựckhông những năng lực hiện tại và còn bộc lộ những năng lực tiềm ẩn của cá nhân học sinh để học sinh, giáo viên và phụ huynh thấy được tiềm năng cũng như những hạn chế của mỗi cá nhân người học từ đó đưa ra những can thiệp giáo dục phù hợp.

Như vậy, thi thật không chỉ hạn chế ở khâu thi cử nghiêm túc mặc dù đây là nguyên tắc quan trọng mà là ở phương pháp đánh giá, phương pháp phân tích kết quả bài thi và chất lượng đề thi. Cái khó trong kiểm tra đánh giá là mỗi người học là một hệ thống phức hợp chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như các yếu tố di truyền, giáo dục gia đình, quan hệ xã hội, sự trải nghiệm cuộc sống do đó mỗi cá nhân có cách tiếp cận vấn đề khác nhau và mức độ tiến bộ trong học tập khác nhau. Làm sao bài thi giúp từng cá nhân người học bộc lộ được khả năng sáng tạo của họ và những mặt hạn chế của họ để họ với sự giúp đỡ của giáo viên tìm ra những phương thức khắc phục những hạn chế đó.

Ví dụ, đề thi có thể đặt dưới dạng nêu các vấn đề cho học sinh tự chọn một trong những vấn đề đã cho theo sở trường của họ và vận dụng kiến thức của nhiều môn học kể cả kiến thức họ tích lũy được qua thực tế cuộc sống để đưa ra các giải pháp cho vấn đề họ chọn. Ngoài việc cải tiến phương pháp đánh giá kết quả học tập, các nhà quản lý giáo dục cũng nên tính đến việc bỏ hoặc cải tiến những cuộc thi gây bão trong dư luận và phản cảm với người học mà không giúp nâng cao chất lượng giáo dục như thi học sinh giỏi quốc gia hay thu sáng tạo khoa học kỹ thuật. 

Nhân tài thật là những cá nhân có những năng lực xuất chúngthể hiện ở khả năng đưa ra được những ý tưởng hay các giải pháp sáng tạo chưa hề có cho những vấn đề thực tế của cuộc sống. Tài năng không thể được đánh giá bằng điểm số cao qua các kỳ thi chuẩn. Trong lịch sử loài người hiếm có nhân tài nào có điểm số cao trong các kỳ thì khi đang đi học dù là ở phổ thông hay đại học.

Ba yếu tố "học thật, thi thật, nhân tài thật"có quan hệ hữu cơ với nhau, trong đó thi thật giữ vai trò điều phối hai yếu tố còn lại.

Trong giáo dục, thi không những có tác động lan tỏa ngược trở lại (washback) ảnh hưởng đến cách dạy và cách học mà còn có tác động lan tỏa về phía trước (washforward), dẫn dắt cách dạy và cách học. Một khi thi thật nó sẽ giúp cho học sinh, giáo viên và phụ huynh có quan niệm đúng đắn hơn về việc học từ đó khuyến khích cách học thật và cách dạy hỗ trợ việc học thật. Thi thật do vậy cũng đưa ra những chỉ số chính xác hơn về nhân tài thật. Thi thật cũng tự động khuyến khích sự sáng tạo của giáo viên tìm ra những cách dạy mới phù hợp với từng đối tượng người học và hạn chế tới mức thấp nhất tình trạng dạy thêm, học thêm vốn là một vấn đề đau đầu đối với ngành giáo dục.

Giáo dục là để chuẩn bị cho tương lai nhưng trong thế giới ngày nay không ai có thể đưa ra một dự báo chính xác về tương lai. Do vậy, "Học thật - thi thật - nhân tài thật"là cái neo để chúng ta đối diện với một tương lai luôn biến đổi khó lường.

Để " có "Học thật - thi thật - nhân tài thật", cần tạo ra một hệ sinh thái giáo dục phù hợp qua các công cụ chính sách. Hệ sinh thái đó tạo điều kiện cho cả người học và người dạy được thể hiện sự khác biệt của mình thay vì phải chịu sự áp đặt theo kiểu mọi người cùng mặc một cỡ áo và được trang bị trí tuệ cảm xúc - xã hội vốn là những phẩm chất tạo hóa ban tặng riêng cho con người.

Hệ sinh thái đó mở ra con đường để mỗi cá nhân đạt được mục tiêu học suốt đời theo khả năng và mục đích của mình, hài lòng, hạnh phúc và thể trạng tinh thần, trí tuệ và cảm xúc tốt (wellbeing) và cơ hội đóng góp cho xã hội, cho dân tộc, cho đất nước. Đây cũng chính là mục tiêu cao nhất của "Học thật - Thi thật - Nhân tài thật".

Lê Văn Canh (Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội)

Theo bạn cần phải làm gì để thúc đẩy việc học thật, thi thật, nhân tài thật trong giáo dục hiện nay? Ý kiến chia sẻ xin gửi tới địa chỉ: banbandoc@vietnamnet.vn. Trân trọng cảm ơn các bạn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Bộ GD-ĐT

Làm việc với Bộ GD-ĐT, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phải bắt đầu từ hoàn thiện thể chế, đây là việc phải làm và không ai làm thay được Bộ.

HLV Park Hang Seo chắc chắn là hạnh phúc nhất trong ngày đầu tháng 10 khi được truyền thông, người hâm mộ Việt Nam rầm rộ chúc mừng sinh nhật.

Rất, rất nhiều lời chúc, hoa và bánh kem thông qua nhiều hình thức được gửi đến chiến lược gia người Hàn Quốc trong ngày đáng nhớ, dù phải đón tuổi mới cách xa quê nhà.

Rất nhiều lời chúc gửi tới thầy Park trong ngày sinh nhật

Thầy Park xứng đáng nhận sự yêu thương nồng nhiệt từ người hâm mộ, giới truyền thông, các học trò... sau tất cả những gì mà ông làm cho bóng đá Việt Nam suốt 2 năm qua.

Sinh nhật của ông Park năm nay cũng thật đáng nhớ, khi rơi đúng vào ngày diễn ra trận đấu giữa HAGL và CLB TPHCM tại Pleiku. Thế là ông vừa dự khán, vừa nhận lời chúc trực tiếp từ nhiều học trò ở đội bóng phố Núi lẫn bầu Đức – người mà chiến lược gia người Hàn Quốc vô cùng trân quý.

Và mọi thứ khá trọn vẹn khi các học trò Văn Toàn, Văn Thanh của HAGL cùng nhau nổ súng trong chiến thắng trước CLB TPHCM, đánh dấu sự trở lại sau thời gian dài tịt ngòi, đánh rơi phong độ.

... nhưng vẫn thiếu câu 'thần chú' muôn thuở: vận may!

Như đã nói, với tất cả những gì cống hiến, đóng góp cho bóng đá Việt Nam, chiến lược gia người Hàn Quốc xứng đáng nhận lời cảm ơn, chúc mừng sinh nhật từ người hâm mộ.

Thế nhưng, mọi người dường như... quên chúc HLV Park Hang Seo cùng bóng đá Việt Nam luôn có vận may song hành trong chặng đường thử thách phía trước, mà bị xáo trộn không ít từ lịch thi đấu 2020.

ngoài mong muốn về sức khoẻ, minh mẫn xem ra thầy Park còn cần lời chúc may mắn nữa

Lời chúc này đối với thuyền trưởng của bóng đá Việt Nam thực sự mà nói là cần thiết. Bởi tất cả đều hiểu, trong nằm 2021, thầy Park sẽ đối mặt với vô vàn khó khăn với lịch thi đấu dày đặc, vừa phải đảm bảo hoàn thành tất cả các mục tiêu cùng tuyển Việt Nam lẫn U23 Việt Nam.

Dù tài năng đến mấy thì việc quá tải với vòng loại World Cup 2022, AFF Cup, vòng loại U23 châu Á hay SEA Games rất dễ dẫn tới sai lầm và những lúc như vậy, thầy trò ông Park rất cần vận may mỉm cười. 

Không chỉ có thế, ở tuổi mới chiến lược gia người Hàn Quốc cũng cần nhiều sự 'hanh thông' trong quá trình chuẩn bị nhân sự cho các đội tuyển. Tất cả đều thấy ông Park khó khăn ra sao khi liên tục đón nhận hàng loạt ca chấn thương rất nặng từ các học trò nơi hàng thủ suốt thời gian qua.

Vậy nên, chúc thầy Park tuổi mới nhiều sức khoẻ, sự minh mẫn và quan trọng không kém là sự may mắn để cùng bóng đá Việt Nam viết tiếp những kỳ tích trong thời gian tới. Đó mới là lời chúc đầy đủ dành cho thuyền trưởng tuyển Việt Nam vào lúc này.

Xem video HAGL 5-2 CLB TP.HCM (nguồn: VTV)

Xuân Mơ