Estrogen, progesterone là những hormone nữ chính liên quan đến sinh sản. Khi chức năng buồng trứng suy giảm theo tuổi tác, quá trình rụng trứng không diễn ra thường xuyên, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh.

Phụ nữ chính thức mãn kinh khi bị mất kinh 12 lần liên tiếp, khoảng từ tuổi 50. Khi mãn kinh, phụ nữ không thể mang thai, suy giảm estrogen cũng gây ra một số tác động khác lên cơ thể. Phái đẹp không thấy chất nhầy cổ tử cung - triệu chứng thường báo hiệu rụng trứng. Khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục cũng xảy ra trong thời kỳ này.

Hệ thống bài tiết

Hệ thống nội tiết bao gồm các hormone chịu trách nhiệm cho quá trình sinh sản gồm estrogen và progesterone. Bốc hỏa là một trong những biểu hiện thường gặp nhất khi mãn kinh. Những tác động này xảy ra do thiếu estrogen. Bốc hỏa gây ra cảm giác nóng đột ngột cùng với da ửng đỏ, đổ mồ hôi có thể đến đột ngột vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày hoặc đêm. Biểu hiện có thể chỉ kéo dài vài giây hoặc vài phút mỗi lần.

Thay đổi lối sống quan trọng trong việc ngăn ngừa, kiểm soát cơn bốc hỏa. Phụ nữ cân nhắc hạn chế đồ uống chứa caffeine. Thiền, tập yoga cũng có thể giảm cơn bốc hỏa. Giai đoạn này, cơ thể không đốt cháy calo, chất béo dễ dàng, dẫn đến tăng cân, béo bụng.

Hệ thần kinh

Mãn kinh có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, phụ nữ có thể cảm thấy vui vẻ hôm nay nhưng lại dễ buồn bã, cáu kỉnh vào ngày hôm sau. Nếu tình trạng này kéo dài, phái đẹp nên đến bác sĩ khám. Sụt giảm estrogen gây ra các cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm dẫn đến mất ngủ vào ban đêm. Những thay đổi về hormone trong thời kỳ mãn kinh cũng có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.

Hệ thống bài tiết

Sụt giảm nồng độ estrogen cũng làm tăng nguy cơ tiểu không tự chủ. Đi tiểu nhiều lần hơn hoặc bị rò rỉ nước tiểu khi cười, tập thể dục hoặc hắt hơi là triệu chứng cảnh báo. Đi tiểu thường xuyên cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Hệ thống tim mạch

Estrogen bảo vệ tim mạch, nồng độ hormone này thấp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Estrogen thấp hơn cũng ảnh hưởng đến cholesterol, tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ. Bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp thay thế hormone để chống lại một số thay đổi này.

Hệ thống xương và cơ

Mãn kinh khiến mật độ xương suy giảm, làm tăng nguy cơ gãy xương, các khớp trở nên cứng, đau nhức. Tập thể dục thường xuyên góp phần giảm mật độ xương, mất khối lượng cơ, đau khớp.

Lê Nguyễn(Theo Healthline)

Hệ thống sinh sản

Estrogen, progesterone là những hormone nữ chính liên quan đến sinh sản. Khi chức năng buồng trứng suy giảm theo tuổi tác, quá trình rụng trứng không diễn ra thường xuyên, dẫn đến kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh.

Phụ nữ chính thức mãn kinh khi bị mất kinh 12 lần liên tiếp, khoảng từ tuổi 50. Khi mãn kinh, phụ nữ không thể mang thai, suy giảm estrogen cũng gây ra một số tác động khác lên cơ thể. Phái đẹp không thấy chất nhầy cổ tử cung - triệu chứng thường báo hiệu rụng trứng. Khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục cũng xảy ra trong thời kỳ này.

Hệ thống bài tiết

Hệ thống nội tiết bao gồm các hormone chịu trách nhiệm cho quá trình sinh sản gồm estrogen và progesterone. Bốc hỏa là một trong những biểu hiện thường gặp nhất khi mãn kinh. Những tác động này xảy ra do thiếu estrogen. Bốc hỏa gây ra cảm giác nóng đột ngột cùng với da ửng đỏ, đổ mồ hôi có thể đến đột ngột vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày hoặc đêm. Biểu hiện có thể chỉ kéo dài vài giây hoặc vài phút mỗi lần.

Thay đổi lối sống quan trọng trong việc ngăn ngừa, kiểm soát cơn bốc hỏa. Phụ nữ cân nhắc hạn chế đồ uống chứa caffeine. Thiền, tập yoga cũng có thể giảm cơn bốc hỏa. Giai đoạn này, cơ thể không đốt cháy calo, chất béo dễ dàng, dẫn đến tăng cân, béo bụng.

Hệ thần kinh

Mãn kinh có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, phụ nữ có thể cảm thấy vui vẻ hôm nay nhưng lại dễ buồn bã, cáu kỉnh vào ngày hôm sau. Nếu tình trạng này kéo dài, phái đẹp nên đến bác sĩ khám. Sụt giảm estrogen gây ra các cơn bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm dẫn đến mất ngủ vào ban đêm. Những thay đổi về hormone trong thời kỳ mãn kinh cũng có thể ảnh hưởng đến trí nhớ.

Hệ thống bài tiết

Sụt giảm nồng độ estrogen cũng làm tăng nguy cơ tiểu không tự chủ. Đi tiểu nhiều lần hơn hoặc bị rò rỉ nước tiểu khi cười, tập thể dục hoặc hắt hơi là triệu chứng cảnh báo. Đi tiểu thường xuyên cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Hệ thống tim mạch

Estrogen bảo vệ tim mạch, nồng độ hormone này thấp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Estrogen thấp hơn cũng ảnh hưởng đến cholesterol, tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ. Bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp thay thế hormone để chống lại một số thay đổi này.

Hệ thống xương và cơ

Mãn kinh khiến mật độ xương suy giảm, làm tăng nguy cơ gãy xương, các khớp trở nên cứng, đau nhức. Tập thể dục thường xuyên góp phần giảm mật độ xương, mất khối lượng cơ, đau khớp.

Lê Nguyễn(Theo Healthline)

- Theo bà, đâu là nguyên nhân quan trọng nhất của tình trạng thiếu thuốc hiện nay?

- Về khách quan, do ảnh hưởng của Covid-19, nhiều nhà máy trên toàn cầu bị đình trệ, chuỗi cung ứng đứt gãy với cả hàng nhập khẩu lẫn hàng sản xuất trong nước khi nhập khẩu nguyên liệu. Lượng bệnh nhân tăng sau dịch, việc dự trù thuốc của các bệnh viện căn cứ vào lượng sử dụng của năm 2021 nên hiện nay không đáp ứng kịp nhu cầu. Trong khi đó, để mua sắm thuốc theo gói thầu rộng rãi phải mất từ 3 đến 6 tháng.

Nguyên nhân chủ quan là tâm lý ngán ngại, lúng túng, sợ sai sót của nhân viên y tế trước những sự cố gần đây liên quan đến thanh kiểm tra, điều tra về đấu thầu, mua sắm.

Tôi không ngạc nhiên trước tình trạng thiếu thuốc vì trong ngành đã nhiều lần phản ánh về bất cập trong cơ chế cung ứng, đấu thầu thuốc, trang thiết bị vật tư y tế. Có thể nói Covid-19 như giọt nước làm tràn ly, biểu hiện bằng thực trạng thiếu thuốc như hiện nay. Theo tôi, quan trọng nhất là nguyên nhân chủ quan, đặt ra vấn đề liệu những quy trình đấu thầu của chúng ta có phù hợp không, cần giải quyết tận gốc vấn đề.

- Quy trình đấu thầu hiện nay tồn tại những bất cập, thiếu hợp lý nào?

- Chúng ta đang đấu thầu theo hình thức các bệnh viện căn cứ vào số lượng tiêu thụ, danh mục thuốc hàng năm để lên kế hoạch mua sắm. Sau đó, mặt hàng giá rẻ nhất sẽ trúng thầu. Chính giá trúng thầu đó lại trở thành giá kế hoạch cho năm sau. Trong khi đó, nguyên lý của đấu thầu là giá trúng thầu không được cao hơn giá kế hoạch - có nghĩa là qua từng năm thì giá này sẽ thấp dần. Vậy, đến một lúc nào đó giá trị viên thuốc còn lại bao nhiêu?

Càng ngày, những công ty thuốc chất lượng tốt, giá cao sẽ càng không thể tham gia cuộc đua. Điều này cũng gây hại cho sự phát triển của công nghiệp dược, khó phát triển bền vững, bởi chúng ta không thể phát triển những mặt hàng chất lượng khi giá cả càng lúc càng phải rút xuống.

Lúc trước, Công ty VN Pharma trúng gói thầu cung cấp thuốc chữa ung thư tại hàng loạt bệnh viện lớn là nhờ tham gia vào gói thầu "những thuốc chất lượng cao và đưa ra giá thấp nhất" nhưng sau này họ bị phát hiện là làm thuốc giả. Chưa kể, đấu thầu xong có thuốc rồi vài tháng sau địa phương khác trúng thầu rẻ hơn thì có khi bảo hiểm y tế lại áp theo giá rẻ hơn khiến bệnh viện rất bị động.

Tôi không cho là thuốc đắt thì tốt, nhưng tôi chắc chắn rằng thuốc rẻ sẽ kém chất lượng, và cuối cùng bệnh nhân sẽ là người gánh chịu thiệt thòi. Hiện nay, việc đấu thầu thuốc được chia theo từng nhóm thuốc, nhưng loay hoay một hồi cuối cùng trong từng nhóm cũng chọn thuốc rẻ nhất. Cùng một hoạt chất, thuốc của châu Âu, Mỹ thường giá sẽ cao hơn, chất lượng tốt hơn nên không thể cạnh tranh, trúng thầu với thuốc giá rẻ do các nước châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ sản xuất.

Khi không có thuốc tốt, bác sĩ sẽ thiếu vũ khí điều trị bệnh nhân, nhất là những ca bệnh nặng. Chúng ta cũng chưa có những đánh giá, rằng thuốc rẻ vào bệnh viện bằng mọi giá thì có làm tăng ngày điều trị, làm bệnh nặng hơn hay không.

Điều này sẽ dẫn đến nghịch lý gì? Những thuốc giá thấp sẽ tập trung cho người bệnh sử dụng bảo hiểm y tế, trong khi mặt hàng thuốc với chất lượng, giá cả hợp lý hơn thì hiện diện ngoài thị trường và người dân phải tự mua. Ở một mặt nào đó, việc này bào mòn ý nghĩa của bảo hiểm y tế, người dân sẽ nghĩ cứ thuốc rẻ, thuốc dở là thuốc bảo hiểm.