Còn rất nhiều học sinh thành phố, đô thị hiện nay, sướng quá: chẳng phải làm gì, cũng chẳng thiếu thứ gì từ ăn uống đến sách vở, học hành… Lúc nào, cũng được bố mẹ chuẩn bị cho đến tận… “chân răng”, đương nhiên, tùy theo điều kiện của từng gia đình để chăm sóc con cái – nhà nào có điều kiện thì chăm theo kiểu có điều kiện, nhà nào điều kiện ít hơn thì chăm theo kiểu ít điều kiện hơn. Song ai cũng cố gắng hết sức để con cái được đầy đủ nhất, vẹn toàn nhất.

Có thể nào hình dung nổi, hiện nhiều học sinh THPT cao lớn hơn cái… “sào” mỗi khi đến bữa ăn vẫn được bố mẹ “cơm bưng nước rót”, ăn sườn, cá vẫn được bố mẹ gỡ sẵn xương bỏ đi như cho trẻ lên 3. Vào năm học, thay vì phải tự chuẩn bị lấy sách vở thì đằng này, bố mẹ vẫn làm cho hết. Nhà không phải quét, áo quần không phải giặt. Giờ nấu ăn, có khi mẹ cứ quần quật trong bếp trong khi con tranh thủ ra quán… chơi game để chờ cơm chín…

Giải thích cho hoàn cảnh sống sung sướng, nhàn hạ ấy của lớp trẻ không gì dễ hơn là điều kiện kinh tế đã khác trước: sung túc hơn, đủ đầy hơn, tâm lý của những bậc làm cha mẹ muốn: “con hơn cha”… Thế nhưng, đó chỉ là biện minh cho việc chăm sóc thái quá, nuông chiều con cái của bố mẹ. Trong khi hệ lụy của sự nuông chiều ấy ít nhất là sẽ làm mất đi tính tự lập của trẻ, làm cho trẻ trở nên lười nhác, ỷ lại cho người khác những việc có thể thực hiện trong tầm tay…

Và không chỉ bố mẹ, ngay nhà trường cũng “tiếp tay” một cách gián tiếp cho tính lười nhác này khi một lao động nhẹ nhàng nhất, đơn giản nhất là quét lớp mà cũng không buộc học sinh phải làm. Mà tất cả đều một tay bác lao công làm cả. Học sinh chỉ mỗi việc xin tiền bố mẹ để đóng tiền vệ sinh.

Thực ra, việc trực nhật lớp không nặng nhọc, mất nhiều thời gian đến nỗi để giải thích: sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, thời gian học tập của các em. Nhưng phương thức chọn bác lao công trực nhật thay vì học sinh đã làm cho ý thức lao động của trẻ bị triệt tiêu, ý thức gìn giữ vệ sinh chung cũng không hình thành, tồn tại trong tư duy của trẻ và quan trọng hơn: trẻ không biết trân trọng, quý sức lao động của người khác, coi việc hưởng thụ trên sức lao động của người khác là nghiễm nhiên do không biết giá trị của sức lao động phải bỏ ra…

Ông Nguyễn Hiệp Thống, Phó giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã từng phát biểu:“Lênin từng nói: Lao động cũng là hình thức giáo dục nhân cách con người”, vậy mà việc không bắt học sinh lao động dưới hình thức trực nhật lớp là việc làm lợi bất cập hại, “thương nhau kiểu ấy bằng mười hại nhau”. Tới đây, quy định này sẽ phải xem xét lại và khôi phục để bên cạnh giáo dục ý thức lao động cho học sinh còn thông qua đó, giáo dục những kỹ năng sống khác cho các em”.

… Đến lớn

Không chỉ con trẻ mà người lớn cũng ngày một lười nhác hơn dưới mọi góc độ. Giờ tan tầm chỉ cần ra các quán nhậu nhẹt là thấy ngay cảnh tượng đã trở thành… chuyện “nhỏ như con thỏ”: người lớn, nhất là đám mày râu ngồi la liệt, kín đặc tới tận đêm hôm khuya khoắt mới về, phó mặc mọi việc ở nhà cho vợ con. Mà khi về đến nhà thì cũng chẳng khác gì những người đã lựa chọn về nhà hơn là đi chè chén sau khi kết thúc ngày làm việc: hoặc là nằm gác chân lên ghế chờ cơm bưng ra tận miệng hoặc là nằm khểnh xem tivi để mặc vợ muốn làm gì thì làm.

Còn ở công sở dễ bắt gặp cảnh lười nhác nhất là khi sếp đi vắng hoặc “ăn cắp” được chút thời gian của cơ quan. Những lúc đó, nếu trên màn hình máy tính không là các trò game online từ êm ái đến bạo lực thì cũng là những phim ướt át Hàn Quốc, là chít chát, lên facebook tán gẫu với bạn bè. Công khai nữa thì “lượn”, “đánh võng” ngoài đường phố rồi cà phê cà pháo… Ai hơi đâu “tự kỷ” ngồi một chỗ để làm việc, để nghiên cứu, tìm hiểu cập nhật kiến thức. Có mà “hâm” mới như thế!

Lớp choai choai thì còn lười nữa, một tuần có bảy ngày thì gần như cả bảy tối ra “chém gió” ngoài quán trà chanh, chẳng chịu mầy mò, đọc sách “nạp” kiến thức như biết bao thế hệ thanh niên thuở trước, cũng chẳng chịu lao động để rèn luyện ý thức, rèn luyện thể chất nhằm bảo vệ sức khỏe…

Chỉ vì an phận

Có một lý giải cho sự lười nhác của người Việt hiện nay rằng: chẳng qua kinh tế thị trường cùng với sự phát triển công nghệ, bên cạnh tạo điều kiện cho con người có cuộc sống, việc làm tốt hơn thì lại dễ khiến người ta trở nên nhác việc hơn do nhiều cám dỗ xung quanh dẫn dụ. Tuy nhiên, cách giải thích này cũng chỉ là một căn nguyên mà căn nguyên sâu xa nhất, chính xác nhất ấy là ý thức của con người. Bởi ý thức quyết định hành động. Ví thử so sánh với thế hệ trước như cha ông chúng ta về chuyện nhậu nhẹt chẳng hạn, thời trước hiếm hơn bây giờ không phải vì tiền bạc, kinh tế mà ngay cả trong những dịp lễ, tết, giỗ chạp… dịp có thể được coi là “nhậu”… một cách chính đáng, nhưng cũng không mấy ai “chén chú chén anh” đến nỗi “rượu vào lời ra”, chỉ chừng mực là đứng dậy.

Chuyện công sở cũng thế, cắm đầu cắm cổ làm đến lúc kẻng báo hiệu hết giờ, cán bộ, viên chức mới ngẩng đầu đứng dậy kết thúc công việc, không ai dám tự ý rời chỗ làm việc để trốn đi chỗ này chỗ khác “đánh bóng” mặt đường. Sở dĩ, được như vậy là do ý thức lao động của con người thời đó rất cao nhờ vào sự giáo dục cùng với hoàn cảnh khó khăn của đất nước bắt buộc họ phải phấn đấu, nỗ lực. Không đươc an phận. Nhưng bây giờ thì trớ trêu ở chỗ, đời sống kinh tế khá giả hơn, điều kiện phát triển tốt hơn thì con người lại dễ dàng bằng lòng với cuộc sống, “an phận thủ thường” với những gì đã có, không có trí tiến thủ! Từ “cơ sự” này mới dẫn đến sự lười nhác, thiếu năng động… của con người hiện nay.

Lỗ Tấn có câu: “Trên đường thành công không có vết chân của người lười biếng”. Kinh thánh cũng có câu: “Không làm việc, không có niềm vui” hay “Thiên đàng mới là chốn nghỉ ngơi”. Quả thật, sự lười nhác đã khiến cho nhiều người Việt trở nên trì trệ, thiếu sáng tạo, hăng say trong làm việc. Thế cho nên tỷ lệ người Việt mà có thể ghi dấu trên thế giới bằng sự nỗ lực, chăm chỉ cá nhân như GS Ngô Bảo Châu là quá ít. Trong khi đó, theo cơ quan công an, tội phạm đang trẻ hóa phần nhiều do “nhàn cư vi bất thiện”.

Ngày 7/11/2016, kết quả vòng Sơ khảo Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2016 đã được công bố. Giải thưởng Nhân tài Đất Việt năm 2016 với chủ đề “Vì chất lượng cuộc sống” đã thu hút sự tham gia của đông đảo thí sinh trong và ngoài nước, với sự nở rộ của các sản phẩm bám sát hơi thở của cuộc sống - các sản phẩm về môi trường, nông nghiệp thông minh, ứng dụng trong giáo dục, chăm sóc sức khỏe cộng đồng,... Đặc biệt, với chuỗi hoạt động “Đồng hành cùng startup”,  Giải thưởng năm nay đã có sự bùng nổ về số lượng sản phẩm và số lượng startup tham gia dự thi với nhiều ý tưởng phong phú, đa dạng và ứng dụng thiết thực. Có thể nói, Nhân tài Đất Việt 2016 là một cuộc đua đầy gay cấn của các startup và sự cạnh tranh mạnh mẽ của các tác giả ở tính ứng dụng cao.

Năm nay, Giải thưởng Nhân tài Đất Việt lĩnh vực CNTT có tổng cộng 260 sản phẩm tham dự, trong đó 17 sản phẩm thuộc hệ thống Sản phẩm CNTT thành công; 187 sản phẩm  thuộc hệ thống sản phẩm CNTT Triển vọng và hệ thống sản phẩm ứng dụng trên thiết bị di động là 56 sản phẩm. Ban Tổ chức Giải thưởng đã thành lập Hội đồng sơ khảo bao gồm các giáo sư, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực CNTT-TT, trong đó Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo là Ông Nguyễn Long,  Tổng thư ký Hội Tin học Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Chung khảo là GS.VS. Nguyễn Văn Hiệu.

Qua quá trình chấm thi sơ khảo, ông Nguyễn Long, Chủ tịch Hội đồng Sơ khảo Nhân tài Đất Việt nhận định: Ở giải thưởng năm nay, có thể thấy rõ những khát khao, tham vọng của các tác giả trẻ với các ý tưởng, công nghệ mới. Bên cạnh các startup trẻ tuổi cũng có sự góp mặt của những tên tuổi đáng giá với những nghiên cứu, đầu tư, chuẩn bị ra thị trường rất tốt, bài bản.

Bước sang năm thứ 12, trong bối cảnh Chính phủ phát động xây dựng quốc gia khởi nghiệp, Giải thưởng đã có nhiều hoạt động thiết thực, đồng hành cùng cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam, đầu tư cho sự phát triển của thế hệ nhân tài trẻ, góp phần tạo nên sức mạnh của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, tiếp tục thắp lên những ngọn lửa yêu khoa học, yêu công nghệ và tôn vinh những tài năng đích thực của Việt Nam trong các lĩnh vực: Công nghệ thông tin, Khoa học Công nghệ, Y dược và Môi trường.

Ban Tổ chức cho biết, giải thưởng lĩnh vực CNTT có 3 hệ thống sản phẩm dự thi chính bao gồm; Sản phẩm CNTT Thành công, sản phẩm CNTT Triển vọng và sản phẩm CNTT Ứng dụng trên thiết bị di động. Khi tham gia dự thi các hệ thống sản phẩm này, các thí sinh ở mỗi hệ thống sản phẩm sẽ có cơ hội nhận được 1 giải Nhất trị giá 100 triệu đồng, 1 giải Nhì trị giá 50 triệu đồng và 1 giải Ba trị giá 30 triệu đồng cùng phần thưởng của các đơn vị tài trợ.

Các sản phẩm thuộc lĩnh vực CNTT lọt vào Chung khảo

I. Hệ thống Sản phẩm Công nghệ Thông tin Ứng dụng trên thiết bị di động:

1. SẢN PHẨM: KHỈ CON TINH NGHỊCH (MONKEY JUNIOR) của nhóm Tác giả: Công ty Cổ phần Early Start:

Là hệ thống dạy học ngoại ngữ cho các bé từ 4 tháng tuổi đến 10 tuổi với kho dữ liệu đa phương tiện bao gồm: hình ảnh, video và âm thanh.

2. SẢN PHẨM: HACHI – NÔNG NGHIỆP THÔNG MINH của nhóm Tác giả: Đặng Xuân Trường, Vũ Thành Đạt, Hoàng Thị Yến Mai, Nguyễn Văn Quân, Đặng Văn Hiền, Nguyễn Thị Xuân.

Là hệ thống thuỷ canh thông minh ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp đô thị. Một trong những giải pháp đầu tiên tại Việt Nam sử dụng công nghệ đèn LED nông nghiệp và điều khiển qua các cảm biến thông minh thông qua smartphone.

3. SẢN PHẨM: MẠNG GIAO THÔNG VẬN TẢI PIISHIP của nhóm Tác giả: Công ty TNHH mạng giao thông vận tải Piiship.com

Piiship kết nối mạng lưới hàng nghìn Tài xế với những cá nhân hay doanh nghiệp có nhu cầu chuyển hàng, từ đó cung cấp khả năng vận chuyển nhanh nhất với chi phí thấp nhất.

4. SẢN PHẨM: MOKI - ỨNG DỤNG MUA BÁN TRÊN DI ĐỘNG CHO MẸ VÀ BÉ của nhóm Tác giả: Công ty CP MOKI

là ứng dụng mua bán đồ cũ và mới các mặt hàng cho mẹ và bé trên nền tảng di động với business model.

5. SẢN PHẨM: GIẢI PHÁP THANH TOÁN THẺ TRÊN THIẾT BỊ DI ĐỘNG MOBILEPOS của nhóm Tác giả: Công ty cổ phần công nghệ mPoS Việt Nam

là giải pháp thanh toán thẻ trên di động, có thể cho phép thanh toán được mọi loại thẻ Tín dụng và thẻ ATM của mọi ngân hàng tại Việt Nam.

6. SẢN PHẨM: SÀN GIAO DỊCH THƯƠNG MẠI ĐIÊN TỬ của nhóm Tác giả: Công ty TNHH Microlink Việt Nam

là sàn giao dịch thương mại điện tử dành cho các chủ xe và chủ hàng tìm kiếm, đăng thông tin dịch vụ vận tải và tiến hành quy trình mua bán dịch vụ vận chuyển hàng hóa.

7. SẢN PHẨM: XPEAK – HỌC TIẾNG ANH GIAO TIẾP của nhóm Tác giả: Công ty CP Công nghệ giáo dục Thông Minh

Xpeak trang bị cho người học nền tảng cơ bản và vững chắc để có thể nói tiếng Anh đúng chuẩn, từ đó có thể học giao tiếp thành thạo trong thời gian ngắn.

II. Hệ thống Sản phẩm CNTT Thành công

 1.  SẢN PHẨM: QUY TRÌNH XÁC THỰC HÀNG GIẢ của nhóm Tác giả: Trung tâm doanh nghiệp hội nhập và phát triển

Là một giải pháp sáng tạo, kiểm tra sản phẩm bằng thiết bị di động để đọc trực tiếp mã vạch ma trận của Tem mã Qr, mang tính bảo mật tuyệt đối.

Thaco (Trường Hải) làm nóng thị trường trong nước khi chính thức công bố thông tin giảm giá nhiều dòng xe do đơn vị này sản xuất, nhập khẩu và phân phối. Theo đó, Thaco cho biết sẽ điều chỉnh giá bán lẻ nhiều dòng xe trên thị trường bắt đầu từ ngày hôm qua, 22/2.

Cụ thể, doanh nghiệp này sẽ giảm giá tới 21 dòng sản phẩm. Trong đó, có nhiều mẫu xe gia đình đang ăn khách tại thị trường Việt như Mazda 3 hay Mazda 6. Theo giá bán niêm yết mới, Mazda 31.5L hatchback, 1.5L sedan và bản 2.0 có giá bán lần lượt là 739 triệu, 719 triệu và 849 triệu đồng. Giá mới có mức giảm từ 9 đến hơn 10 triệu đồng so với giá niêm yết trước đó.

Mazda 6 thậm chí còn có mức giảm sâu hơn, từ 13 - 20 triệu đồng tùy từng mẫu xe. Cụ thể, phiên bản 2.0L giảm xuống còn 965 triệu đồng và bản 2.5L giảm còn 1,119 tỷ đồng. Đó là chưa kể đến các gói khuyến mại đi kèm cho cả hai dòng xe này, nâng tổng số ưu đãi và khuyến mại về giá tại thị trường trong nước đến gần 60 triệu đồng.