Các chuyên gia cũng cho biết thêm, trên thực tế, đã có rất nhiều người dân bị đánh cắp thông tin để chiếm đoạt tài sản từ các cuộc điện thoại. Để khiến người dùng “sập bẫy”, đối tượng thực hiện các cuộc gọi lừa đảo này chủ yếu đánh lòng tham hay nỗi sợ hãi.

Điểm ra một số kịch bản phổ biến đang được nhiều đối tượng xấu sử dụng để lừa đảo người dân, Trung tâm NCSC thông tin, trong đó có kịch bản đối tượng xấu giả mạo lực lượng Công an, Viện kiểm sát, Tòa án gọi điện thông báo nạn nhân đang liên quan đến một vụ nghiêm trọng như buôn ma túy, gây tai nạn bỏ trốn, lừa đảo xuyên quốc gia...

Khi nạn nhân nói rằng mình không liên quan hoặc không phải là tội phạm được nói đến, các đối tượng lừa đảo sẽ khai thác thông tin cá nhân hoặc nói rằng có thể thông tin cá nhân của nạn nhân bị lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, từ đó dẫn dụ nạn nhân làm theo những yêu cầu của mình.

“Người dân cần lưu ý rằng các lực lượng chức năng nếu làm việc với người dân sẽ có giấy mời, giấy triệu tập gửi cho người đó và làm việc trực tiếp tại các trụ sở cơ quan, không làm việc online qua mạng”, chuyên gia NCSC phân tích.

Một kịch bản phổ biến khác là đối tượng xấu giả mạo nhân viên của sàn thương mại điện tử, trung tâm mua sắm, đài truyền hình, công ty xổ số... gọi điện hoặc nhắn tin cho nạn nhân thông báo họ may mắn nhận được phần thưởng có giá trị cao của một chương trình nào đó, thúc giục nạn nhân nếu không thực hiện ngay những yêu câu đưa ra thì sẽ không có cơ hội nhận được phần thưởng giá trị nữa.

Từ đó, các đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp mã OTP gửi về điện thoại hay đưa ra bất kỳ lý do nào khác để yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin về thẻ hoặc tài khoản ngân hàng điện tử nhằm trộm tiền trong tài khoản.

Bên cạnh đó, nhiều người dân còn gặp phải những cuộc gọi giả làm nhân viên bưu điện gọi điện thông báo nhận bưu phẩm; nhân viên viễn thông gọi điện thông báo nợ cước; nhân viên điện lực gọi điện thông báo nợ cước, dọa cắt điện…

Khi nhận được các cuộc gọi giả mạo này, các chuyên gia khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, địa chỉ nhà ở… cho bất kỳ đối tượng nào khi chưa rõ nhân thân và lai lịch của người đó, đặc biệt không nghe lời của các đối tượng chuyển tiền vào các tài khoản được chỉ định.

Ngoài ra, người dân có thể nâng cao kiến thức và mức độ nhận diện để tránh trở thành nạn nhân của các cuộc gọi lừa đảo bằng việc xem các video do một số YouTuber thực hiện kể về quá trình bị lừa đảo hoặc các tình huống được xây dựng trên những câu chuyện có thật.

Đơn cử như YouTuber “Anh Thám Tử” đã tạo dựng những tình huống lừa đảo có thật thông qua việc ra mắt website Dauhieuluadao.com (Dấu hiệu lừa đảo), với mong muốn hỗ trợ người dùng có thêm kiến thức, kỹ năng phòng tránh trước những cuộc tấn công lừa đảo.

Trước đó, vào đầu tháng 4, Trung tâm NCSC và Google đã hợp tác cho ra mắt website DauhieuLuadao.com (Dấu hiệu Lừa đảo) nhằm nâng cao nhận thức về lừa đảo trực tuyến đang gia tăng cả về phương thức lẫn số lượng. Trang web này cung cấp các tình huống lừa đảo điển hình, giúp người dân nhận biết những phương thức lừa đảo phổ biến hiện nay tại Việt Nam cũng như trên thế giới, đồng thời đưa ra những “nguyên tắc vàng” trong hành xử để giúp người dân tự ngăn chặn, bảo vệ mình.

Kể từ khi ra mắt, dự án “Dấu hiệu Lừa đảo” đã trở thành chủ đề được nhiều người quan tâm, sự lan tỏa của dự án lần này đã tạo cảm hứng cho nhiều Nhà sáng tạo nội dung trên YouTube. Từ đó, nhiều YouTuber đã sản xuất ra các video có nội dung dựa trên các tình huống lừa đảo điển hình và có thật, được nhiều người dân cảnh báo về Trung tâm NCSC.

Cụ thể, đồng hành cùng Google và NCSC giúp người dân dễ dàng nhận biết chiêu trò lừa đảo, chiến dịch lần này đã có sự góp sức của nhiều nhà sáng tạo nội dung YouTube nổi tiếng. Các nhà sáng tạo nội dung YouTube như Anh Thám Tử, Hay Online, Thám tử Nhí, Bà Lão Thám Tử; hay các nhóm sáng tạo BabyKopo Home, Rikaki Gaming, Dalin Vlog, và nhóm Hài độc thoại Saigon Tếu đã sáng tạo ra các video và bài viết với chủ đề xoay quanh các tình huống lừa đảo thường xảy ra trong thực tế, song vẫn còn nhiều người dân chủ quan và cả tin dẫn tới việc bị mắc bẫy của kẻ lừa đảo.

Vân Anh

Người dùng Internet cần cảnh giác với thủ đoạn lừa đảo tuyển cộng tác viên cho sàn điện tử

Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT khuyến nghị người dân cảnh giác với những lời mời chào tuyển làm cộng tác viên bán hàng online cho các sàn thương mại điện tử.

Cũng như chị N, anh Đặng Thành T, ở phường Suối Hoa, thành phố Bắc Ninh phản ánh viêc gần đây, anh bất ngờ nhận được cuộc điện thoại lạ tự xưng là Tổng đài của Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an), thông báo anh vi phạm Luật Giao thông đường bộ tại Hà Nội và có một biên lai nộp phạt chưa nộp.

Theo anh T, phía bên kia yêu cầu anh làm các thao tác theo hướng dẫn để biết số biên lai. Anh T làm theo thì có một giọng nam tiếp tục thông báo đây là số của Tổng đài của Cục Cảnh sát giao thông. Sau đó, người này hỏi họ tên, số căn cước công dân để giúp tra số biên lai nộp phạt.

Anh T biết ngay đây là trò lừa đảo, bởi vì vài năm nay anh không đi Hà Nội bằng phương tiện cá nhân. Khi anh T hỏi anh ta công tác ở bộ phận nào thì đối tượng tắt máy. Anh T gọi lại vào số Tổng đài thì thông báo: “Số máy quý khách vừa gọi không có”.

Ngoài các “chiêu lừa” trên đây, các đối tượng còn sử dụng một số thủ đoạn lừa đảo khác, đánh vào tâm lý người nghe rồi khai thác thông tin cá nhân nhằm chiếm đoạt tài sản như: Giả mạo Cơ quan điều tra thông báo liên quan đến một vụ án bất kỳ và yêu cầu khách hàng chuyển tiền để phục vụ điều tra; Giả mạo cán bộ ngân hàng, yêu cầu cung cấp mật khẩu, mã PIN hoặc thông tin thẻ để xử lý sự cố liên quan đến các dịch vụ ngân hàng hoặc thẻ; Gửi email/tin nhắn có chứa đường link truy cập vào webiste của dịch vụ chuyển tiền, nhận tiền từ nước ngoài, nhập thông tin đăng nhập tài khoản Internet Banking, hoặc thông tin thẻ để nhận tiền. 

Thực chất đây là các website giả mạo để lừa khách hàng cài đặt các phần mềm/ứng dụng gián điệp để đánh cắp thông tin từ tin nhắn hoặc khi khách hàng đăng nhập website của ngân hàng; Sử dụng phương tiện điện tử, đánh cắp thông tin và mật khẩu chủ thẻ ngân hàng; Giả danh cán bộ cơ quan Công an, Viện Kiểm sát, Tòa án, nhân viên ngân hàng... gọi điện yêu cầu cung cấp thông tin thẻ ngân hàng để nhận gửi bưu phẩm hoặc giấy triệu tập, chuyển tiền vào tài khoản chỉ định trước để phục vụ điều tra…; Giả mạo người cho vay trực tuyến lừa khách hàng có nhu cầu vay vốn, yêu cầu cung cấp thông tin về thẻ hoặc tài khoản ngân hàng điện tử nhằm đánh cắp tiền trong tài khoản của người khác.
 
Do những đặc tính của không gian mạng như xuyên quốc gia, ẩn danh, số điện thoại ảo, tên người dùng ảo, hơn nữa thủ đoạn lừa đảo của các đối tượng ngày càng tinh vi, sử dụng công nghệ cao, thường xuyên thay đổi, đã gây nhiều khó khăn cho công tác xác minh, truy tìm.

Để bảo vệ quyền lợi và tránh những thiệt hại không đáng có, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có khuyến cáo: Người dân cần nâng cao ý thức cảnh giác với các cuộc gọi hoặc tin nhắn từ số máy lạ, nhất là những cuộc gọi quốc tế. Các cuộc gọi, tin nhắn từ quốc tế về sẽ hiển thị dấu cộng (+) hoặc 00 ở đầu và 2 số tiếp theo không phải là 84 (mã nước Việt Nam là +84…).
 
Đối với các cuộc gọi nháy máy từ số quốc tế, không nên gọi lại, chỉ nên gọi lại khi biết chắc chắn đó là số điện thoại của người thân ở nước ngoài.

Đối với các cuộc gọi giả danh Công an, Viện kiểm sát, Ngân hàng hoặc thông báo có quà từ Bưu điện, bưu phẩm, công ty bảo hiểm,… dùng giọng nói đã được ghi âm sẵn, người nghe tuyệt đối không thực hiện bất cứ thao tác nào theo hướng dẫn hoặc yêu cầu nào từ người gọi. Không chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ qua điện thoại, cần trình báo ngay với cơ quan chức năng khi thấy có dấu hiệu lừa đảo để được hỗ trợ xử lý.

Tuệ Minh

Theo sinh viên Andy Zhou, những người trẻ tuổi tại Vũ Hán rất muốn dùng thử dịch vụ. Khi đang ngồi xe, anh nhận được chú ý từ các tài xế xung quanh. Một số còn chụp lại ảnh.

Zhou cảm thấy an toàn khi ngồi trên taxi tự lái nhưng cho biết, những chiếc xe này phanh nhiều hơn so với taxi có người lái, đặc biệt khi đèn giao thông thay đổi tín hiệu hay có xe khác lấn làn. Trong một lần xe phanh gấp, anh đã làm đổ chai nước đang mở.

Ở Vũ Hán, robotaxi màu trắng có thể dễ dàng nhận ra trên đường vì nóc của chúng trang bị cảm biến hình trụ. Màn hình hiển thị trên nóc cho biết trạng thái của xe như "đang hoạt động", "rẽ trái / phải" hoặc "quay đầu xe". Dù nhiều xe không cần tài xế ngồi sau tay lái, một số yêu cầu người lái xe, tùy thuộc vào loại giấy phép được cấp cho đơn vị khai thác.

Các xe như Apollo Go không thể đón khách dọc đường như taxi kiểu cũ nhưng việc đặt xe khá thuận tiện qua ứng dụng Apollo Go, bản đồ Baidu hoặc ngay trên WeChat.

Robotaxi tránh một số điểm du lịch quá đông đúc như Tháp Hoàng Hạc và khuôn viên Đại học Vũ Hán. Chúng cũng nhận đón và trả khách tại Sân bay Quốc tế Thiên Hà Vũ Hán.

Khi xe đến, người dùng mở khóa cửa bằng cách nhập bốn chữ số cuối của số điện thoại Trung Quốc đã đăng ký, sử dụng màn hình cảm ứng được nhúng trong gương chiếu hậu. Sau khi yên vị, hành khách khởi động xe bằng cách chạm vào nút "Bắt đầu chuyến đi" trên một cặp màn hình máy tính bảng gắn ở phía sau ghế trước.

Hệ thống thông tin giải trí trên máy tính bảng cung cấp thông tin chuyến đi theo thời gian thực bằng tiếng Trung và tiếng Anh, đồng thời cho phép hành khách điều chỉnh điều hòa không khí, truy cập dịch vụ phát nhạc trực tuyến của Netease hoặc xem video quảng cáo về Baidu và công nghệ tự lái của hãng.

Mỗi chiếc xe có thể chở tối đa 3 hành khách và tất cả phải ngồi ở phía sau. Phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và những người trên 70 tuổi không được phép sử dụng dịch vụ, vật nuôi và các hành lý cỡ lớn cũng vậy.

Nỗi lo robotaxi cướp việc làm

Robotaxi đang ngày càng phổ biến nhờ giá cả cạnh tranh. Một chuyến đi từ Bệnh viện Nhân dân thứ ba Hồ Bắc đến Nhà hát lớn Qintai, khoảng cách 3km, chỉ tốn 4,2 NDT (gần 15.000 đồng) sau khi khuyến mãi. Trong khi đó, cùng một chuyến đi trên taxi thông thường có giá 15 NDT (hơn 52.000 đồng).

Dịch vụ dễ sử dụng và cước rẻ nhanh chóng khiến những chiếc xe Apollo Go được tìm kiếm nhiều ở Vũ Hán. Kể cả không phải giờ cao điểm, thời gian chờ xe có thể lên đến nửa tiếng. Zhou cho biết phải đợi hơn 1 giờ sau khi đặt robotaxi. Wang Lei, nhân viên bán hàng 24 tuổi – người thực hiện nhiều chuyến đi Apollo Go – nói rằng chỉ chọn dịch vụ nếu không vội. 

Sự phổ biến của robotaxi ở Vũ Hán khiến một số hãng taxi khó chịu. Cuối tháng trước, hãng taxi Wuhan Jianshe công bố thư ngỏ, nêu 4/159 tài xế của họ đã nghỉ việc từ tháng 4 do thu nhập giảm. Công ty cáo buộc robotaxi đánh cắp việc làm của người dân bình thường.

Vấn đề này cũng được tranh luận sôi nổi. Một cuộc khảo sát đang diễn ra của tờ The Paper cho thấy 51% trong hơn 3.000 người được hỏi nghĩ rằng robotaxi sẽ thay thế tài xế con người, trong khi 35% dự đoán chúng có tác động nhưng không thay thế hoàn toàn taxi thông thường. Chỉ 12% tin rằng robotaxi không có tác động.

Việc triển khai ô tô tự lái ở các thành phố như Vũ Hán đã làm gia tăng lo ngại về an ninh việc làm, vì tài xế công nghệ và giao hàng, được xem là phương án cuối cùng của người dân trong bối cảnh suy thoái kinh tế. Lái xe taxi giúp họ có được dòng tiền ổn định với ngưỡng gia nhập thấp. Theo số liệu mới nhất từ Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc, có 7 triệu tài xế taxi được cấp phép trên cả nước tính đến cuối tháng 5.

Dù quy mô thử nghiệm ở Vũ Hán còn nhỏ, Baidu đặt mục tiêu hòa vốn trong thành phố vào cuối năm nay và muốn mở rộng dịch vụ trên toàn quốc sau đó. Vào tháng 5, Chen Zhuo, Giám đốc đơn vị tự lái của Baidu, chia sẻ công ty có kế hoạch "nhân rộng trải nghiệm thành công của Vũ Hán" ở các thành phố khác.

Các thành phố khác của Trung Quốc cũng thể hiện sự nhiệt tình trong việc áp dụng công nghệ không người lái. Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến cho phép robotaxi trên các con đường được chỉ định hoặc ở một số khu vực nhất định, nhưng nói chung không phải ở trung tâm thành phố. Thượng Hải sẽ đưa robotaxi vào một số con đường trong khu tài chính Phố Đông vào đầu tuần tới, với giấy phép được cấp cho bốn công ty robotaxi - Baidu, AutoX, Pony.ai và SAIC AI Lab.

Bắc Kinh đã bật đèn xanh cho Baidu, Pony.ai, WeRide và AutoX vận hành dịch vụ đưa đón tự động giữa Sân bay Quốc tế Đại Hưng Bắc Kinh và khu vực Yizhuang, dù vẫn yêu cầu người lái xe.

Tuy nhiên, việc triển khai thương mại robotaxi vẫn còn ở giai đoạn sơ khai vì đòi hỏi"nhận thức cao hơn và khả năng ra quyết định", theo Hong Wanting, một nhà phân tích cao cấp của hãng nghiên cứu IDC ở Trung Quốc.

"Robotaxi vẫn bị hạn chế ở một số khu vực nhất định, hoặc yêu cầu một số nhân viên điều khiển từ xa thực hiện các chương trình dự phòng và bảo mật", Hong nói.

Baidu là công ty hàng đầu của Trung Quốc trong ngành công nghiệp tự lái, đã đạt đến cấp độ 4, trong đó các phương tiện có khả năng hoạt động hoàn toàn tự động mà không cần sự can thiệp của con người. Cho đến nay, mức độ an toàn của công nghệ này gần như hoàn hảo, tai nạn nghiêm trọng nhất chỉ dẫn đến trầy xước trên xe.

Trở lại Vũ Hán, một tài xế họ Lin đang làm cho nền tảng gọi xe Caocao Mobility của Geely, cho biết robotaxi "hành xử" tốt trên đường vì không bao giờ tăng tốc hoặc cắt ngang các tài xế khác, nhưng hành vi đó lại làm cản trở giao thông.

Không ai trong số 6 tài xế taxi nói chuyện với SCMP cảm thấy lo ngại về việc bị mất việc làm do kỹ năng lái xe hạn chế của robotaxi so với con người.

Một tài xế họ Lu, khoảng 50 tuổi, khen ngợi công nghệ này trong bối cảnh dân số già của Trung Quốc.

"Tôi sẽ nghỉ hưu sau 10 năm nữa. Tôi không sợ mất việc, nhưng sẽ có ít người làm tài xế hơn. Chúng ta sẽ cần những chiếc xe không người lái trong tương lai”.

(Theo SCMP, CNN)